door Margreeth Ernens

KOUDEKERKE – Je werk altijd met plezier doen, dat maakt je een gelukkig mens. Ds Anne-Gera Los uit Koudekerke kijkt blij en tevreden terug op haar periode als predikant van de protestantse gemeente Koudekerke. Zondag 13 oktober neemt ze in ‘haar’ Michaëlskerk in Koudekerke na acht jaar afscheid omdat ze met emeritaat gaat.

Ds Anne-Gera Los.

De predikant kan terugkijken op een bijzondere loopbaan. Geboren op 31 januari 1959 in De Valk, een gehucht bij Lunteren in de gemeente Ede, studeerde ze theologie in Utrecht en deed in 1991 haar kandidaats. Ze trouwde met dominee Hans Neels en samen gingen ze in 1993 aan de slag in Zaandam. Om hun groeiende gezin te onderhouden werd ds Los parttime kerkelijk werker in Oostzaan. Toen die plaats vacant werd, werd ze in de gemeente predikant. In 2010 nam haar echtgenoot een beroep aan naar Antwerpen-noord en ds Los werd eervol ontheven uit het ambt. De Belgische overheid die predikanten betaalt, verbiedt dat een predikantenechtpaar samen in een gemeente werkt, dus ds Los werd godsdienstleraar in Antwerpen. Een jaar later werd ze als predikant bevestigd in Antwerpen-zuid. In 2016 nam ze het beroep aan dat de gemeente in Koudekerke op haar had uitgebracht.

,,Het was wel bijzonder om weg te gaan uit Antwerpen, mijn man bleef daar werken. Koudekerke was een functie van 60 procent, dus ik verbleef drie dagen per week op Walcheren. Later veranderde dat in 80 procent.’’ Haar man is vier jaar geleden met emeritaat gegaan (‘in België mag je met je 65^e met pensioen, dus ik mag nu ook volgens de Belgische wet, ik vind het wel mooi geweest’)

Geschrapt

Dat het echtpaar naar België vertrok had als consequentie dat ze in Nederland ‘uit de boeken’ werden geschrapt. ,,De administrateur van Koudekerke heeft heel veel moeite gedaan om nog iets boven water te halen. Alles is gewist, mijn doopdatum, onze huwelijksinzegening, er is in het LRP (het ledenadministratiesysteem van de PKN) niets meer terug te vinden. Ook in de PKN-boeken staan we slechts gedeeltelijk omdat we naar het buitenland gingen.’’

Ds Los woonde in eerste instantie in een huurhuis in Koudekerke, maar liet zich tegen een ambtenaar ontvallen dat ze vier dagen per week in Antwerpen woonde bij haar man. ,,We wilden in Koudekerke een huis kopen. Dat mocht niet want als je in de gemeente Veere een huis koopt, moet je daar ook voltijds wonen. Dus zijn we naar Middelburg uitgeweken. De stad bevalt wel, we blijven hier ook, want onze kinderen wonen overal en die verhuizen ook veel. En Walcheren is een vakantieoord, dat speelt ook mee.’’

De MIchaëlskerk in Koudekerke.

De periode in Koudekerke is haar goed bevallen. ,,Ik denk dat dat ook komt omdat ik uit Antwerpen kwam. Was ik direct vanuit Oostzaan gekomen, dan had ik er waarschijnlijk iets anders tegenaan gekeken. Antwerpenaren, de Belgen, zijn heel erg op zichzelf. Dat zeiden ze ook van Zeeuwen, maar dat is me heel erg meegevallen.’’ Koudekerke is volgens de predikant een fijne gemeente. Met de circa 700 leden heeft ze de afgelopen jaren veel meegemaakt. ,,We gingen van twee predikanten terug naar één predikant, dat was nieuw. En de Michaëlskerk is helemaal verbouwd en heringericht. We moesten toen kerken in Biggekerke en dat vroeg veel van iedereen.’’

Filmpjes maken

Ook de coronatijd vergde veel creativiteit. ,,Toen heb ik geleerd om filmpjes te maken. Elke woensdag gingen mijn man en ik naar de kerk. Hij bespeelde het orgel, ik had een praatje en Bijbeluitleg bij een kunstwerk, bijvoorbeeld van Jacob van Oostzaan. Je moet het dan vooral van het beeld hebben. We hebben bewust geen kerkdienst opgenomen, in een toga voor een lege kerk staan vind ik niets. Toen er wat meer mocht, hadden we ook ‘meezingers’, mensen die de liederen met het orgel meezongen. Achteraf kunnen we zeggen dat we geen leden hebben verloren, het kerkbezoek is weer goed op gang gekomen.’’

Ook de verbouwing van de kerk bleek onderling een goede band te scheppen, want gemeenteleden en dorpelingen sloegen met elkaar de handen ineen. Een van de kerkenraadsleden is timmerman en maakte van de oude banken het nieuwe liturgische meubilair ,,Dat is stimulerend, het is nu echt ónze kerk geworden.’’

Kinderkerk

De predikant was ook geruime tijd met ziekteverlof. ,,Pas vorig jaar kon ik eigenlijk pas echt beginnen. Destijds ben ik begonnen als jeugdpredikant en dat heeft altijd mijn interesse gehad, daar had ik graag meer aan willen doen. We hebben in Koudekerke nu de kinderkerkdienst opgezet. Dat is een middagbijeenkomst in de kerk voor basisschoolleerlingen. We laten ze dan op een niet-kinderachtige manier kennis maken met Bijbelverhalen en met gewone liedjes uit het liedboek. Dat had ik graag regionaal willen uitbouwen, die diensten worden ook steeds beter bezocht. De gemeente gaat er ook mee door en dat vind ik heel leuk.’’ Een paar jaar geleden was er ook Kliederkerk in clusterverband (met Biggekerke/Meliskerke en Zoutelande), maar door corona is dat een zachte dood gestorven. Voor tieners vanaf 12 jaar was er een initiatief om clubs op te zetten, maar dat is nog niet echt van de grond gekomen.

Na zondag 15 oktober vertrekt het echtpaar Neels-Los voor een paar weken naar Italië. ,,En als ik dan terug ben, ga ik mijn kamer opruimen, de boel ordenen. Verder heb ik nog geen concrete plannen, ik zal me aanmelden bij de PKN dat ik inzetbaar ben. Er staan ook al een paar afspraken voor preekbeurten, ik blijf met theologie bezig. En natuurlijk zullen we af en toe op onze kleinkinderen passen.’’

Studiefonds

Bovenplaatselijk was ds Los kort lid van het college van visitatie in de Zaanstreek. ,,Ik ben nooit verder gekomen dan de vergadering met de visitatoren onderling,  toen ik eenmaal op pad zou gaan, vertrokken we uit Zaandam. Ik heb wel projectmatig met andere gemeenten samengewerkt als dat zo op mijn pad kwam.’’ Als predikant van Koudekerke was zij secretaris van het Han Gerlach Studiefonds, dat beurzen aan theologiestudenten verstrekt. ,,Van 1908 tot 1913 was Henri Jacques Emile Gerlach van St. Joosland (Middelburg 11 februari 1855 – Koudekerke 7 november 1925) burgemeester van Koudekerke. Gerlach was getrouwd met een rijke vrouw. Hun zoon ging theologie studeren maar overleed plotseling. Bij hun nalatenschap hadden ze het geld bestemd voor hervormde jongeren die theologie gingen studeren. PKN-studenten kunnen nog steeds zo’n beurs aanvragen.’’

Ds Los gaat het ‘vrijdagmiddaggevoel’ het meest missen denkt ze. ,,Dan heb ik mijn preek klaar, allerlei dingen afgerond en dan komt het weekend eraan. Ik zal het gedoe niet missen, wat dat betreft was Koudekerke heel rustig gelukkig.’’

Ds Los neemt in de morgendienst van zondag 13 oktober afscheid van haar gemeente, aanvang 10.00 uur.