Tekst Margreeth Ernens, foto’s Jan Zwemer

NIEUWERKERK – De toekomst van kleine gemeenten is een grote zorg voor kerkenraden en classis Delta. Het onderwerp werd dan ook uitvoerig besproken tijdens de Classicale Vergadering (CV) van de classis Delta dinsdagavond 20 september 2022 in Punt-3 in Nieuwerkerk.

Na de opening door preses ds M.J. Wisse werden eerst benoemingen, voordrachten en vacatures besproken in de vergadering. Zo is het Breed Moderamen van de classis Delta op zoek naar een tweede scriba, om het werk van de huidige scriba Bram Kievit te verlichten. Ook de werkgroep Kerk & Israël heeft een noodkreet geuit: de werkgroep heeft dringend behoefte aan menskracht, want zonder nieuwe aanwas kan er niets ondernomen worden.

De Classicale Vergadering bijeen in Punt-3 in Nieuwerkerk.

Voor de Classicale Vergadering moet de Ring Schouwen-Duiveland/Tholen een afgevaardigde kiezen uit twee kandidaten, voor de Ring De Bevelanden ging de vergadering akkoord met de afvaardiging van ds D. de Roest uit Kapelle-Biezelinge. De vacature uit de Ring Walcheren wordt meegenomen naar de volgende vergadering

Als afgevaardigde voor de Generale Synode ging de CV akkoord met ds Leo Molenaar uit Bruinisse, die de meeste voordrachten had. Ds Molenaar vroeg echter bedenktijd om een weloverwogen besluit te kunnen nemen. Omdat hij onlangs lid van het Breed Moderamen is geworden, zou de afvaardiging naar de synode een opeenstapeling van functies betekenen.

De CV ging verder akkoord met de verkiezing van mr W.J. Kolkert als voorzitter van het Classicaal College voor het Opzicht. Dit college behandelt zaken voor Zuid-Nederland en Réunion Wallonne (classis Delta, classis Brabant-Limburg en Réunion Wallonne). Deze classes moeten (gezamenlijk) een nieuwe voorzitter benoemen. Het college droeg mr Kolkert unaniem voor. De vacature voor de classis Delta in dit college zal worden vervuld door ds Jan de Visser uit Middelharnis, die zich tijdens de vergadering beschikbaar stelde. Hij werd per acclamatie door de CV benoemd.

Jaarrekening

De behandeling van de jaarrekening 2021 wierp weinig vragen op. Duidelijk werd wel dat verschillende ‘oude’ potjes die nog dateren van vóór de vorming van de classis Delta en nu niet meer worden gebruikt, nader moeten worden bekeken. Het geld zou moeten worden toegevoegd aan de algemene pot. Uit de cijfers blijkt verder dat in coronatijd de vergaderkosten veel lager waren dan normaal.

Kleine gemeenten

Classispredikant Arie van der Maas (links) geeft een toelichting op het onderwerp Toekomst van kleine gemeenten. Rechts scriba Bram Kievit, midden preses Marjo Wisse.

Na de pauze boog de CV zich dan over het hoofdonderwerp van de avond: De toekomst van kleine gemeenten. In zijn toelichting vertelde classispredikant Arie van der Maas dat dit thema kerkenraden en classis bezig houdt. Aan de hand van een recente notitie van de classis Gelderland Zuid & Oost over deze problematiek, werd het onderwerp thematisch besproken in de CV. Ds Van der Maas beloofde de aanwezigen dat er het komende seizoen vaker op zal worden teruggekomen, want vooral de eigen ervaringen over deze materie zijn belangrijk. Hij voegde eraan toe dat hij het aantal van 67 gemeenten, dat eigenlijk niet meer voldoet aan de bestuurlijke samenstelling, erg hoog vindt. Ook van de kerkenraden blijken er maar 35 die ruim bezet zijn en een fulltime predikant hebben. Daarnaast is er nog een middengroep van 65, die (soms net) voldoende bestuurlijk bemenst is, maar waar voor de komende jaren toch ook zorgen te verwachten zijn, omdat de formatie-omvang predikant of kerkelijk werker in veel gemeenten gaandeweg krimpt.  Die cijfers baren grote zorgen. Als een gemeente het niet meer kan bolwerken op een klein dorp, verdwijnt ook ‘het geloof’ vaak uit zo’n gemeenschap. Of als een kleine gemeente op een plek zit die verzadigd is met kerken, kan het soms ook eindigen als daar geen aansluiting kan worden gevonden.

Conclusies

In kleine groepen werd het gesprek aangegaan over de toekomst van kleine gemeenten.

In vijf groepen werd het gesprek over vijf vragen aangegaan. Na de afronding werden uit iedere groep opvallende dingen naar voren gebracht. Zo vond groep één dat we ‘ontluikend’ kerk moeten zijn, zodat de Geest zijn werk kan doen: wees positief dus zet de luiken open. Groep twee vond dat het functioneren van de Ringen zou moeten worden verbeterd, zodat kleine gemeenten minder op zichzelf zijn aangewezen. Groep drie wees erop dat het in rapporten vaak gaat om de organisatie en problemen, maar belangrijke factoren daaronder zijn geloof en spiritualiteit. Daar zou meer  aandacht voor moeten zijn. Groep vier vond dat in het document sprake is van een onderliggende visie, die nog nuances nodig heeft. In groep vijf was er veel herkenning van de problematiek, en heerste de opvatting dat die problematiek bespreekbaar gemaakt moet worden.

Classispredikant Arie van der Maas noemde het opvallend dat de brochure over dit onderwerp ‘Als de gemeente klein en kwetsbaar wordt’ bijna nergens is te vinden of wordt benut. (Download hier de brochure ‘Als de gemeente klein en kwetsbaar wordt’)

Diaconaal werker in de haven

Tijdens de rondvraag deed havendominee Helene Perfors een appèl om steun om een diaconaal werker in de haven van Rotterdam-Rijnmond aan te stellen. (zie Diaconaal werker voor haven is hard nodig) Ds Perfors hoopt dat deze hulpvraag wordt opgepakt in de verschillende gemeenten en diaconieën, want een dergelijke benoeming vergt veel geld.

Na de sluiting door preses Wisse met gebed en het zingen van lied 1010: ‘Geef vrede, Heer, geef vrede’ met pianobegeleiding van diaken Meyboom uit Brielle, was er nog een persoonlijk dankwoord voor ouderling Simon van der Haagen uit Burgh-Haamstede. Hij zat in de CV namens de Evangelisch Lutherse gemeenten en nam deze avond afscheid.