De Geertruidkerk in Ouwerkerk.

OUWERKERK/NISSE – Kleine, kwetsbare gemeenten hebben het op veel fronten moeilijk. Wat die problemen precies zijn in de praktijk werd donderdag 13 april uitgebreid besproken tijdens een werkbezoek aan de classis Delta door de scriba van de generale synode dr René de Reuver, Marjolein Willemsen, lid van het directieteam van de Dienstenorganisatie van de kerk, en Janet Bac, adviseur dienstverlening voor de classis Delta.

Namens de classis Delta waren bij het werkbezoek onder anderen aanwezig classispredikant Arie van der Maas, preses ds Marjo Wisse en voorzitter van het classicale college voor visitatie, ds Corine van Eck. De classis Delta heeft sinds april vorig jaar de brochure ‘Als een gemeente klein en kwetsbaar wordt’ als leidraad voor kleine gemeenten: wat is mogelijk of niet (langer) mogelijk, waar liggen wellicht kansen en waar ook kunnen grenzen (komen te) liggen. De bezoekers kregen donderdag uitgebreid de gelegenheid te spreken met enkele kleine gemeenten die met deze problemen worstelen.

Ouwerkerk

Dr René de Reuver (rechtsonder) in Ouwerkerk in gesprek over kleine, kwetsbare gemeenten.

’s Ochtends bracht de delegatie een bezoek aan de kerkenraad van de Protestantse gemeente Ouwerkerk, een van de vele kleine gemeenten binnen de classis. Hoewel klein, heeft de gemeente een betekenis voor het dorp. Een kleine trouwe groep leden zet zich in om woordverkondiging, lofzang en diaconale inzet gaande te houden. Maar Ouwerkerk is ook een gemeente waarvoor het moeilijk is een begaanbare weg naar de toekomst te vinden vanwege een teruglopend aantal ambtsdragers en vrijwilligers, krappe financiën en een groeiende vraag wat er in formele zin allemaal nodig is. Het indringende gesprek in Ouwerkerk ging dan ook over de kostbare en kwetsbare kant van deze gemeente, en over de (on)mogelijkheden die er zijn.

Lunchgesprek met ds Arie van der Maas (l), ds Marjo Wisse (2e van links), ds Corine van Eck (2e van rechts) en Marjolein Willemsen (r).

Tussen de middag was er in Ouwerkerk een lunchgesprek met de leden en adviseurs van de classis, waarin het opnieuw ging over afnemende bestuurskracht in gemeenten en classis zelf en de achterliggende ontwikkelingen in kerk en samenleving. Er is afkalving van kerkelijk leven in veel gemeenten, waarbij opgemerkt werd dat er in een aantal gemeenten ook sprake is van stabiliteit of zelfs groei. Ook de noodzaak voor verdergaande ondersteuning in de regio zelf vanuit de Dienstenorganisatie kwam daarbij aan de orde.

Verwijdering

Een ander punt van aandacht was de vraag: Hoe voorkomen we een verdere verwijdering tussen de zelfstandig opererende gemeenten en het geheel van de kerk. Mede als onbedoeld gevolg van de veranderde classicale structuur in 2018 is de lijn tussen gemeenten / kerkenraden en de bredere kerk dunner geworden. Wat kunnen we hier aan doen?

De Mariakerk in Nisse.

Zijn er wellicht toch verdergaande veranderingen in de structuur nodig? Is het van belang om de structuur waar mogelijk nog lichter te maken? Hoe moet en kan het verder met ringen en classicale vergadering? Wat werkt en wat werkt niet? Wat zijn mogelijkheden voor verbetering en vereenvoudiging?

Geloven in de Zak

De delegatie bracht ’s middags een bezoek aan Nisse, waar gesprekken waren met vertegenwoordigers van gemeenten in de Zak van Zuid-Beveland. De kleine gemeenten in deze regio zoeken in verschillende stappen en vormen van samenwerking al langere tijd een weg naar mogelijkheden om het kerk-zijn op de dorpen blijvend gestalte te kunnen geven. Plaats van ontmoeting was de Dompe in de Mariakerk van Nisse, een locatie waar een aantal jaren geleden door middel van het Dompe-overleg het initiatief Geloven in de Zak op gang kwam. Tijdens het gesprek kwam naar voren hoe de gemeenten gezamenlijk, maar ook soms ieder voor zich en in kleinere groepjes, stappen naar samenwerking hebben gezet of daar juist om bepaalde redenen nog aarzelend in zijn.

Het gesprek in Nisse met ds René de Reuver (linksachter) en ds Arie van der Maas (middenachter). Middenrechts Marjolein Willemsem.

Het werkbezoek werd besloten met een moment van woord, lied en gebed in de Mariakerk, waarbij de gesprekken in het licht van Pasen konden worden geplaatst.

Download hier de brochure ‘Als een gemeente klein en kwetsbaar wordt’.