door Margreeth Ernens

BRESKENS – Zorgen voor je ziel, daar gaat het om voor ds Jacqueline Geertse uit Breskens. ,,De verhalen in de Bijbel bestaan uit verschillende lagen, daar kun je op veel manieren van leren, een betere versie van jezelf worden. Ze houden je een spiegel voor. Het gaat immers over mensen, over God, over jezelf, God in de wereld, je verhouding tot anderen.’’

Dominee Jacqueline Geertse in ‘t Kerkje van Waterlandkerkje. | foto Peter Nicolai

De predikant van de protestantse gemeente De Verbinding (Schoondijke, Breskens, Groede en Waterlandkerkje) neemt op 30 juni na vijf jaar afscheid van haar gemeente wegens emeritaat. Dat wil niet zeggen dat ze meteen alle contacten verbreekt. Ze blijft in Breskens wonen, een plek waar ze zich thuis voelt.

,,Het voelt wel een beetje gek om af te ronden in De Verbinding. Ik heb wel zin om andere dingen te gaan doen, zoals mijn hobby zingen en ik neem binnenkort een puppy, die zal me ook wel bezig houden.’’ Verder staan er op het lijstje dingen als met vriendinnen koffiedrinken, naar familie en vrienden gaan en in de tuin werken.

Verwondering

Jacqueline (67) werd geboren bij Oranjezon, tussen Vrouwenpolder en Oostkapelle, waar haar vader tuinder was. ,,Ik heb alles geleerd van mijn vader en wil me daar nu  meer in verdiepen. Als tuinder sta je dicht bij de natuur, ik leerde in mijn jeugd verwondering: wees blij dat je hier bent, bij de zee, het bos, het strand en de duinen.’’

,,Ik ben vlakbij een camping opgegroeid, met veel toeristen. Die sfeer heeft veel invloed gehad.’’ Samen met haar tweelingzus was ze altijd bezig met talen en ze fantaseerden daar ook bij. Tijdens haar loopbaan in het onderwijs wilde ze toch meer en ze begon op de zaterdagen aan een theologiestudie in Utrecht. ,,Daar was ik ook veel met talen bezig. De studie heeft veel deuren geopend. Ik vond het heel interessant en mooi om te doen.”

Ze leerde ook Grieks en Hebreeuws en ontdekte dat de Joodse literatuur heel Interessant is. ,,Joodse verhalen hebben humor, diepe ernst, creativiteit. Met de Bijbel in de hand kun je gewoon praten en nadenken over het leven. Het Jodendom biedt de Thora, de leefregels. Die zijn niet alleen in strikte zin bedoeld, maar vooral om mensen te bevrijden van de slavernij die nog steeds in vele gedaanten onder ons is en in ons zit. Ik geloof dat je als mens bevrijding nodig hebt van alles wat je gevangenhoudt en tegenhoudt.’’

De kerk blijft

Op haar 49ste,  in 2006, werd ds Geertse predikant in Kruiningen. Vervolgens stond ze van 2010 tot 2019 in Heerhugowaard om daarna in De Verbinding aan de slag te gaan. ,,De kerk heeft het moeilijk in West Zeeuws-Vlaanderen, er zijn nauwelijks jongeren. Aarnoud van der Deijl schrijft in ‘De toekomst van de kerk’ dat we daar om moeten rouwen. De liturgie die de ouderen zo mooi vinden, is niet meer aantrekkelijk voor velen, met name jongeren. Maar er is ook hoop. Laten we als kerk vooral blijven doen waar we goed in zijn! De kerk met al haar professionele voorgangers en bezielde vrijwilligers heeft zoveel te bieden. Ze zal blijven bestaan, al is het wellicht in een andere vorm. Daar vertrouw ik op.’’

Bij die andere vormen van kerk-zijn passen volgens Jacqueline ook Missionair Werk in de pioniersplek JOTA-jong in Breskens, een ontmoetingsplek voor de kinderen van de basisschool. ,,We bieden een leuk programma waarin we vanuit vier hoofdthema’s werken:  Vrede en vrijheid, Christelijke feesten (waarbij we de Bijbelverhalen vertellen), samenleven en zorg voor de aarde. Spelenderwijs werken we aan normen en waarden en er kan zomaar een leuke groep ontstaan waar vriendschap en plezier wordt beleefd.‘’

Ook het pastoraat heeft een warm plekje bij Jacqueline. Ze komt als predikant bij veel mensen en luistert naar hun verhalen. Vaak hoort ze mooie geloofsverhalen, maar ook: ‘Ik geloof eigenlijk niet meer, ik heb het losgelaten’. ,,Het wonderlijke is dat voor een uitvaart de dominee er ook aan te pas komt en Bijbelverhalen tóch een rol spelen evenals geloofsliederen als ‘Wat de toekomst brengen moge, mij geleidt des Heren hand’.’’

Veerkracht

Dat ze gehoor gaf aan haar late roeping om theologie te gaan studeren en predikant te worden, heeft haar veel gebracht. Jacqueline geloofde als kind al niet dat God streng is. ,,Elk mens heeft de opdracht om zichzelf te ontwikkelen. Als kind geloof je Bijbelverhalen letterlijk. Als mens krijg je dan de kans om geestelijk te groeien. Bijbelverhalen helpen je daarbij. Ze helpen je bewust te worden van je taak in je leven, wijzer te zijn, je minder zorgen te maken, om maar eens iets te noemen. Laat de kerk van deze tijd mensen die niet geloven daar ook mee helpen. Bijvoorbeeld door met hen na te denken over het klimaat, hoe je kunt werken aan onderlinge vrede, hoe je respect opbrengt voor elkaar, hoe je kunt omgaan met vluchtelingen. Dat laatste, daar hebben we hier ervaring mee. In Breskens hoor je vooral de ouderen nog spreken over het bombardement dat alles vernietigde. Veel mensen, vaak boeren, namen anderen op in huis of schuur en zorgden wekenlang voor hen. Dat laat zien hoe veerkrachtig mensen zijn. Veerkracht, dat hebben we nodig in onze tijd, waarin veel jongeren mentale problemen hebben, studentenprotesten plaatsvinden en veel mensen rechts-radicaal stemmen.’’

Volgens Jacqueline kunnen we als kerk laten zien hoe we op een andere manier zeggingskracht kunnen hebben in de wereld. Govert Buijs, docent aan de Missionaire opleiding en bijzonder hoogleraar politieke filosofie en levensbeschouwing, gaf een college over wat hij noemt ‘Eerherstel voor de ziel’. ,,Ik zie de zielzorg nog steeds als taak van de kerk. Maar als de dominee de mensen niet meer bereikt, laat dan de filosoof, de acteur en de singer-songwriter, de musicus, de psycholoog en de kunstenaar mensen inspireren en helpen om zich bewust te worden van die krachtige innerlijke bron in zichzelf.’’

Droom

Haar droom voor West-Zeeuws-Vlaanderen is één oecumenische kerk te worden. ,,We gebruiken dan alle kerkgebouwen op zondag afwisselend voor de dienst én als mooie ontmoetingsplekken voor iedereen die verlangt naar ruimte en stilte waarin je kunt zorgen voor je ziel. Zo is het al in Waterlandkerkje en in Groede. In Breskens willen we van de kerk ‘De huiskamer van Breskens’ maken. Een plek die niet alleen open is voor gelovigen op zondagmorgen, maar waar iedereen ook door de week kan komen om de stilte te zoeken, anderen te ontmoeten bij inspirerende activiteiten. Waar je ook kunt feestvieren, dansen en afscheid nemen van een dierbare.’’

Ds Geertse neemt zondag 30 juni in de Sionskerk van Breskens afscheid van haar gemeente, aanvang 15.00 uur. De Verbinding zal op zoek gaan naar een nieuwe predikant.