Maar Hij is toch opgestaan?

Broer en zus Jos en Inez van Oord zochten naar duiding en betekenis in Bijbelverhalen. Ze reisden daarvoor naar Rome, door de Sinaï en vooral door hun eigen kennis en verlangen. De zoektocht naar woorden om het onnoembare te benoemen leidde tot het boek: Rebible.

Ron en Inez van Noord

Vanwaar dit boek?
Inez van Oord: ‘Uit een persoonlijk verlangen, zoals ik destijds met het tijdschrift Happinez begon. Hoe kan ik onafhankelijk worden van de buitenwereld en vertrouwen op de binnenwereld? Ik had zelf behoefte aan die zoektocht maar merkte ook dat – generaliserend – onze samenleving daar behoefte aan zou kunnen hebben. Economisch hebben we een enorme groei meegemaakt, maar onze spirituele groei is achtergebleven. In die periode heb ik grote reizen gemaakt, goeroes geïnterviewd, veel onderzoek gedaan naar levensbeschouwelijke stromingen, alles. Maar het christendom liet ik liggen. We zijn nu jaren verder en het verhaal wordt rond als ik me nu ook in onze christelijke traditie verdiep. Ik ga zelden naar de kerk, maar als ik ga, ga ik naar Jos. Hij legt de verhalen zo mooi uit. Wat jammer dat dit niet voor een breder publiek is, dacht ik. En ik vroeg me af: kunnen de verhalen opnieuw tot leven komen? Vandaar dit boek.’

De subtitel is: ontdekking van vergeten verhalen.
Jos: ‘Wij zijn opgegroeid in een traditioneel gereformeerd milieu. De Bijbel speelde een grote rol. De verhalen die Inez zich van vroeger herinnert, vormden het criterium voor dit boek. We hebben er twintig gekozen.’
Inez: ‘Sinds mijn jeugdjaren kom ik niet meer in de kerk en ben ik veel verhalen vergeten. Zo zal dat met meer van mijn generatiegenoten zijn gegaan; je weet niet hoe het precies zat en wat je eraan hebt. Noach in een ark, Jezus die over water loopt, wat kan ik daarmee?’ Jos: ‘We zijn echt begonnen met ‘in den beginne’. Dat overstijgt schepping en evolutie. Het zijn mythen en het gaat erom hoe ze zijn ontstaan. Ik heb Inez verteld dat het scheppingsverhaal eigenlijk niet thuishoort aan het begin. Het ontstond later, tijdens de ballingschap, toen de mensen zich gingen afvragen hoe het zo was gekomen.’

Inez: ‘Ik ontdekte dat elk verhaal gebouwd is op elementen van oeroude verhalen. Dat maakt het al minder ‘heilig’. Wat me intrigeert, is de evolutie van verhalen en hoe het kan dat deze zo machtig zijn geworden. Het stoorde me dat de vrouw uit de man werd geschapen, zoals in Genesis staat. Daar hebben we nog steeds last van. Maar dan zegt Jos: “Er staat Adám en dat betekent mens. Er was een mens die een medemens nodig had. Dus uit die ene mens komen een man en een vrouw.” Daar kan ik zo blij van worden!’

Het boek is dus vanuit een persoonlijke invalshoek geschreven?
Inez: ‘Ja, en in de dialogen komen tekstgedeelten voor.’ Jos: ‘Niet dat ik als theoloog het laatste woord heb hoor! Ik deel mijn kennis van het Hebreeuws en Grieks en neem preken mee. Het is ook leuk werk. We lachen veel en dat schept een nieuwe ontvankelijkheid. Voor theologen is dit altijd zo’n serieuze aangelegenheid.’

Waren er meningsverschillen?
Inez: ‘Nee, want winnen is niet onze intentie en het gaat niet om ‘de’ waarheid. Het is een uitwisseling van gedachten. We luisteren naar elkaar.’ Jos: ‘En Inez brengt haar eigen kennis in uit andere spirituele stromingen. Zoals het positieve beeld van de slang, die zich door zijn huid af te werpen weet te vernieuwen. Haar invalshoek verraste mij vaak. Zij is vrij van alles wat binnen de kerk gestolde traditie is geworden.’
Inez: ‘Ik had Jos nodig om de symboliek te begrijpen. Elk verhaal biedt zo veel mogelijkheden om het naar het nu te halen. Het mooie vind ik dat het in de Bijbel over gewone mensen gaat. Oorlog, bedrog, overspel, de hele wereld lees je erin terug.’ Jos: ‘Ook is de Bijbel een zoekend boek. Bij het lezen ervan ontstaan de vragen als vanzelf en dat doet me goed.’

Was er een verhaal waar u mee geworsteld hebt?
Jos: ‘Met Jezus aan het kruis.’ Inez: ‘In mijn jeugd hing nergens een kruis in de rooms-katholieke variant met een corpus. Dus het verhaal sprak me niet aan. Maar je kunt er niet omheen.’Jos: ‘Jij vond dat kruis een verkeerd visueel logo.’ Inez: ‘In de Bijbel staat zo veel moois. Zinnen als ‘Heeft de regen een vader?’ Prachtig. Maar het eindigt met iemand aan het kruis! Waarom is dat zo groot gemaakt? Hij is toch opgestaan? Gebruik het licht dan als logo!’

 Woord&weg

Het hele interview met Jos en Inez is te lezen in het nieuwe nummer van woord&weg.

Woord&weg is het inspiratiemagazine van de Protestantse kerk en verschijnt 11 keer per jaar.

 Lees hier het magazine