‘We verspreiden de liefde van Christus in de ontmoeting’

DIRKSLAND – In Dirksland, op Goeree-Overflakkee, zette de kerk een laagdrempelig inloophuis op waar iedereen terechtkan voor koffie, een praatje of een activiteit. Inmiddels zijn tussen de 50 en 75 mensen betrokken bij De Oude Bieb. ,,Ik zie hier veel mensen die niet naar de kerk komen. Als dorpsbewoner wil je toch graag ergens bij horen.”

Langzaam wordt het voller in De Oude Bieb. Allemaal vrouwen dit keer, het is handwerkmiddag. Als er al mannen komen, schuiven die vooral aan voor een kop koffie en voor de gezelligheid. En gezellig is het. Terwijl de handen werken, gaan de gesprekken over tafel. ,,Nee, dat is de vrouw van …”, klinkt het. ,,Weten hoe de onderlinge relaties in elkaar zitten geeft een vertrouwd gevoel”, weet Irma Klaasen die een deken haakt. Zo werkt dat in een dorpsgemeenschap waar veel families uiteindelijk wel ergens verwant zijn.

De brug over

Dat er behoefte was aan een plek om elkaar te ontmoeten, zag de evangelisatiecommissie van de Hervormde Gemeente Dirksland, een gemeente die zich rekent tot de Gereformeerde Bond. Het statige kerkgebouw in het midden van het dorp heeft geen lage drempel, en de gracht eromheen vormt een extra barrière.

,,Als mensen de brug naar de kerk niet over komen, dan moet de kerk de brug over naar de mensen toe”, zegt Karen Koppenaal. Ze is lid van de evangelisatiecommissie van de gemeente en nauw betrokken bij de opzet van het huis. Elders in het land is ze kerkelijk werker. “Binnen de commissie vroegen we ons af hoe we het evangelie dichter bij de mensen kunnen brengen”, vertelt ze. ,,We realiseerden ons dat er eigenlijk geen plek was waar mensen makkelijk met elkaar in contact konden komen, ongeacht of ze van de kerk waren of niet. Zo ontstond het idee van een inloophuis. Het was een droom waarvan we niet wisten of die te realiseren zou zijn, maar we hebben die toch op papier gezet en aan de kerkenraad gepresenteerd.”

En toen ging het ineens snel. De diaconie bleek land verkocht te hebben, waarvan de opbrengst opnieuw geïnvesteerd moest worden. En dicht bij de kerk stond de voormalige christelijke bibliotheek leeg, een pand waarvoor de eigenaar een passende bestemming zocht. ,,In juni 2015 presenteerden we ons plan en in september van dat jaar stonden we met de sleutel van dit pand in handen.” Met hulp van heel veel vrijwilligers is het pand vervolgens opgeknapt voor een nieuwe taak. In oktober 2016 werd het huis geopend en kreeg het officieel de naam die iedereen er al voor gebruikte: De Oude Bieb.

Pastoraal uur

Het huis combineert de functies van inloophuis en kringloopwinkel. Of eigenlijk is de kringloopwinkel ingericht om het makkelijk te maken om zomaar even binnen te lopen. ,,Mensen komen hier binnen omdat het er zo leuk uitziet”, legt Jolanda de Berg uit, coördinator van alle activiteiten in het pand. Met de opbrengst van de winkel worden de kosten van het inloophuis gefinancierd.

,,Als mensen binnen zijn en je biedt ze een kop koffie aan, raak je soms zomaar in gesprek”, vult Geertje van Rossum aan. Als vrijwilliger maakt ze deel uit van het pastorale team dat het ‘pastorale uur’ bemenst. Drie keer per week kunnen inlopers terecht voor een persoonlijk gesprek. Daar wordt zeker gebruik van gemaakt, vertelt Geertje, al komt het ook voor dat ze een uurtje alleen zit. ,,Maar we vinden dit een essentieel onderdeel van ons aanbod, dus dit staat niet ter discussie.” De leden van het team hebben binnen de gemeente een geheimhoudingsbelofte afgelegd.

De Oude Bieb is vijf dagdelen per week open en het aantal vaste activiteiten neemt toe. Naast de handwerkmiddagen zijn er onder meer ontmoetingsavonden voor vluchtelingen en een laagdrempelige Bijbelkring. Op zondag is hier het koffiedrinken na de dienst.

Zijn met mensen

Het huis is begonnen zonder een al te precieze invulling. ,,Je houdt het langer vol als je begint bij de mensen en kijkt naar wat zij willen en kunnen”, legt Karen uit. ,,Zo wordt het een plek waar niet alleen bezoekers maar ook vrijwilligers wat aan hebben, en het voorkomt dat gemeenteleden gaan denken: o nee, nog meer verplichtingen.” Er zijn genoeg mensen die niet zoveel hebben met woorden, maar die wel graag iets willen doen met en voor anderen. Zo ook Marja van Heusden, medewerkster in de winkel. Ze gaat ook wel eens naar de kerkdienst, maar De Oude Bieb ‘is een warm bad’.

Inmiddels zijn tussen de 50 en 75 mensen betrokken bij De Oude Bieb, met een grotere of kleinere taak. Vrijwilliger of gast, het vloeit in elkaar over. Wat rond De Oude Bieb ontstaat zou je een gemeenschap kunnen noemen, aanvullend aan die van de kerkelijke gemeente. ,,Ik zie hier veel mensen die niet naar de kerk komen”, bevestigt Juliën Robijn die aanschuift. ,,Als dorpsbewoner wil je toch graag ergens bij horen.”

Als kerk moet je niet zozeer werken vóór, maar meer zijn met, stelt Karen, met een verwijzing naar de Britse theoloog Samuel Wells. ,,Samen proberen we iets op te bouwen en elkaar daarin een plek te geven. Wij verspreiden de liefde van Christus in de ontmoeting. Uit ontmoeting komt iets voort en dat hoeft niet per se in woorden te gebeuren.”

Is dit nu de kerk van de toekomst? Een confronterende voorpost? Dat vinden de vrouwen een lastige vraag. Het zou jammer zijn wanneer de traditie van diensten en dominees voorbij zou gaan. Anderzijds blijken de massieve kerkgebouwen vaak niet uitnodigend voor de wereld en is de kerk soms wat formeel en afstandelijk. Terwijl de kerk toch ook geroepen is om uit te reiken. ,,Je kunt veel aan een kerkdienst hebben, hier zullen mensen eerder komen om even hun hart te luchten.”

Zie ook: www.facebook.com/oudebiebdirksland
Dit artikel verscheen in het februarinummer van Woord&Weg en staat op de website van de Protestantse Kerk in Nederland.