Interim-predikant helpt bij vinden nieuwe koers – slapeloze nachten en gesmeerde fusies

11 feb 2019
in Agenda, Nieuws, Ter Inspiratie door

Als ds. Wim Andel op een verjaardag uitlegt wat voor werk hij doet, zijn de meeste gesprekspartners verrast. ,,Iedereen weet wel wat een kerk is, en met ruzies en fusies zijn we ook vertrouwd. Maar als predikant een gemeente professioneel begeleiden naar een rustiger vaarwater is minder bekend.” Wat doet een interim-predikant eigenlijk en waarom is dit werk belangrijk? Lees hoe Wim Andel, bijna negen jaar interim-predikant, zijn bijzondere beroep uitoefent en beleeft.

We kennen een interim-manager en een interim-directeur, vaak niet de meest geliefde personen omdat ze vervelende klussen zoals een reorganisatie moeten uitvoeren. Maar wat doet een interim-predikant? Ds. Wim Andel: ,,Wanneer een kerkelijke gemeente in wat onrustig of onbekend vaarwater terecht is gekomen, begeleidt de interim-predikant bij het vinden van een nieuwe koers. Dat proces bestaat vaak uit twee tegengestelde aspecten: het hervinden van rust aan de ene kant en het vinden van een nieuwe uitdaging aan de andere kant.”

Mooie kans

Ds Wim Andel

Wim Andel was voor hij interimmer werd predikant in drie zeer verschillende gemeenten. ,,In mijn derde gemeente heb ik de opleiding tot interim-predikant gevolgd. Dat was een geweldige ervaring. Ik mocht van mijn kerkenraad op detacheringsbasis mijn eerste opdracht doen, anderhalf jaar lang anderhalve dag in de week. Heel fijn om die kans te krijgen. Tijdens deze periode heb ik met een andere interim-predikant, Marius Braamse, een hervormde gemeente en een gereformeerde kerk naar een federatie begeleid. Na deze periode ben ik fulltime aan de slag gegaan als interim-predikant.” Wim Andel is daarbij aan het werk in twee en soms zelfs drie gemeenten tegelijk. Er zijn tien interim-predikanten in landelijke dienst bij de mobiliteitspool, deels parttimers.

Bevoegdheid

Er zijn gemeenten die zelf proberen om een lastige periode, zoals bij fusie kan ontstaan, door te komen. Kan een ‘gewone’ gemeentepredikant de begeleiding niet zelf doen? ,,Niet elk fusieproces is problematisch, een gewone predikant kan dit ook begeleiden. Persoonlijk vind ik het soms wel zorgelijk als niet-bevoegde predikanten als interim-predikant aan het werk gaan. Het is niet voor niets dat er bepaalde capaciteiten gevraagd worden bij dit ambt. We hebben er moeite voor moeten doen om zover te komen. Kerkenraden zouden dit beter moeten beseffen als ze iemand aanstellen die zich interim- predikant noemt maar het niet is.”

Wim Andel heeft niet zo veel op met managementtermen als procesbegeleider of coach die hij tegenkomt in het vak. ,,Ik ben met name werkzaam vanuit het besef dat ons geloof ook in deze situatie iets heilzaams heeft. We proberen de vreugde van het evangelie weer te ontdekken. Daarbij maken we gebruik van de kracht van het Woord, bidden samen, en tegelijkertijd werken we hard aan het bereiken van gestelde doelen.”

Gesmeerde fusies en slapeloze nachten

In Noord-Friesland begeleidde Andel, op voorstel van de consulenten van twee gemeenten, deze  gemeenten naar een samenwerking. Beide gemeenten waren vacant en nogal verschillend, de ene met confessionele accenten, de andere met een vrijzinnige achtergrond. Toch wilden ze samen één predikant beroepen. Zou dat lukken? ,,Ik kreeg de opdracht en na een jaar werd daar een predikant bevestigd. Later heb ik nog eens geïnformeerd hoe het ging en het antwoord was ronduit positief.” Ook in Zwolle begeleidde Andel een dergelijke uitdagende samenwerking.

Soms begeleidt hij een gemeente waar ruzie is. ,,Dat is niet makkelijk maar ik doe het graag en ik heb er wel een slapeloze nacht voor over. Als je samen kunt werken aan een oplossing zeg ik volmondig ‘ja’ tegen zo’n opdracht. Ik probeer altijd om, naast het werken aan de oplossing van het conflict, iets positiefs te doen. Bijvoorbeeld met een welwillend groepje gemeenteleden beginnen aan iets nieuws. Dit geeft moed en kan de focus verleggen om verder te gaan en te werken aan een verzoening.”

Gezonde gemeente

Naast het oplossen van het conflict gaat ds. Andel in gesprek met gemeenteleden over hoe ze de kerk weer een boost kunnen geven. ,,We ontwikkelen bijvoorbeeld met wie maar mee wil doen andersoortige vieringen naast de traditionele kerkdiensten. Dat begint met in kaart te brengen hoe de kerkdienst er nu uitziet en of de breedte van de gemeente daarmee bereikt wordt. Wat waardeer je in de diensten, en wat kunnen we verdiepen en verbreden? Wat zou je anders willen? Kan dat in de bestaande liturgie of mag daarnaast iets anders ontwikkeld worden?” Dit leeft breder, weet Andel. ,,De landelijke training ‘Vieren met vrijwilligers’ die ik onlangs samen met mijn vrouw (kerkelijk werker in Gaastmeer) heb gegeven was in een mum van tijd overtekend. Er is iets positiefs gaande in onze kerk, laten we daar vooral ook oog voor hebben. Er zijn altijd welwillende mensen die niets liever hebben dan een gezonde gemeente om samen God te zoeken.”

Meer informatie

Vanuit de mobiliteitspool van de dienstenorganisatie worden medewerkers met een bijzondere aanstelling (beginnende predikanten, jeugdwerkers, interim predikanten, studentenpastores en pioniers) tijdelijk uitgeleend aan plaatselijke gemeenten ten behoeve van specifieke werkzaamheden.

De interim-predikant is verbonden aan de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk en treedt tijdelijk op in een (vacante) gemeente binnen de Protestantse Kerk.

Denkt u dat in uw gemeente een interim-predikant op zijn plaats zou zijn, dan kunt u contact opnemen met de mobiliteitspool.

Dit artikel is ook te lezen op de website van de Protestantse Kerk Nederland.