Afscheid van De Dorsvloer doet pijn
door Margreeth Ernens
SPIJKENISSE – Blijdschap om een nieuw begin, maar ook pijn, want afscheid van een kerkgebouw, van een bepaalde manier van kerk-zijn, geeft verdriet en niet iedereen is er gelukkig mee.
De Protestantse Gemeente Spijkenisse-De Verbinding viert zondag 3 oktober 2021 een laatste speciale dienst in haar kerkgebouw De Dorsvloer. Het bedehuis is overtollig geworden door de samenvoeging van de drie voormalige wijkgemeenten De Dorsvloer, de Ontmoetingskerk en de Kern tot De Verbinding. De Dorsvloer zal aan de eredienst worden onttrokken en de onderhandelingen over verkoop van het gebouw zijn inmiddels in volle gang.
De Dorsvloer in Spijkenisse.
Achter de kille feiten gaan veel emoties schuil, want een samenvoeging gaat niet zonder slag of stoot en iedereen raakt wel iets kwijt in het proces.
,,De overgang naar De Verbinding werd en wordt verschillend beleefd. Voor sommigen kon het niet snel genoeg gaan. Die mensen zijn blij en voelen zich er al min of meer thuis. Tegelijkertijd zijn er anderen die er helemaal niet blij mee zijn, het voelt voor hen alsof ze 30 jaar terug worden gezet in de tijd. Ze missen de ruimte, de spiritualiteit, de eigenheid van De Dorsvloer’’, zegt kerkelijk werker Gera van der Linden. ,,Zo gaat dat helaas bij het samengaan van verschillende wijkgemeenten, niet iedereen wordt er blij van.’’
Pioniersplek
De Dorsvloer werd op 17 februari 1990 in gebruik genomen als Samen op Weg-gemeente. Volgens Gera was dat voor Spijkenisse een hele stap. ,,Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat we een pioniersgemeente waren in een vinexwijk-in-opbouw. Voortdurend zocht De Dorsvloer naar nieuwe wegen, kleurde vaak buiten de lijntjes van wat gebruikelijk was en dat werd niet door iedereen in dank afgenomen.’’
De gemeente was vrij oecumenisch georiënteerd en kenmerkte zich door veel aandacht voor spiritualiteit vanuit bronnen als Iona en Taizé. Het stiltecentrum werd gebruikt voor onder meer morgengebeden en completen, maar ook voor rituelen bij bijzondere gelegenheden.
Een paar jaar na de ingebruikname van De Dorsvloer werd De Brongroep samengesteld. Een groep gemeenteleden was bezig met spiritualiteit en wilde daar iets mee doen. Daar ontstonden de meditatievieringen uit, jaarlijks is er een speciale morgendienst en maandelijks een stilte-wandeling. Deze Brongroep blijft bestaan, ook binnen De Verbinding, maar heeft inmiddels ook samenwerking gezocht met omliggende (wijk-)gemeenten. Zo maken gemeenteleden van De Brug daar nu ook deel van uit. ,,Als er toch iets is te bundelen, geeft dat een andere beleving”, zegt Gera. Ook Vacare Deo (‘Vrij voor God’) – ooit opgezet door Kik Bras, die in heel Nederland meditatiegroepen oprichtte – valt onder de Brongroep.
Verbinding
De Dorsvloer zocht door de jaren heen de verbinding met de wereld. De kerk staat midden in een ‘wijk met veel uitdagingen’ en dat schiep ook mogelijkheden. Niet voor niets begon de voedselbank Spijkenisse ooit in het gebouw, maar dat bleek als snel veel te klein te zijn. Gera: ,,Ik denk dat je kunt zeggen dat De Dorsvloer, met name in de persoon van ds Dick Sonneveld, aan de wieg heeft gestaan van Vrede voor de Stad.’’
In De Dorsvloer was ook veel aandacht voor muziek en spel: de tweejaarlijkse uitvoeringen van musicals in het theater in Spijkenisse waren professioneel opgezet en uitgevoerd en trokken een groot publiek.
Meer dan een gebouw
De ramen in De Dorsvloer zijn ontworpen door gemeentelid Lenie van Well en gemaakt bij lied 701, het lied van de vogel.
Gera maakte in 2003 kennis met De Dorsvloer toen ze daar haar eerste stage liep. In 2008 kwam ze fulltime in dienst bij de Dorsvloer als kerkelijk werker, tegenwoordig is dat (op eigen verzoek) parttime. Zij zal zondag 3 oktober 2021 de afscheidsdienst (10.00 uur) in De Dorsvloer leiden. Aan het eind van de dienst zullen veel voorwerpen worden uitgedragen. Het gaat daarbij niet alleen om liturgische voorwerpen. ,,Dat is niet helemaal gebruikelijk als ik het dienstboek erop nasla, maar dat past nu juist bij De Dorsvloer. De Dorsvloer staat voor ons namelijk voor meer dan een gebouw, het vertegenwoordigde een bepaalde manier van kerk-zijn, van gemeente-zijn. Daar nemen we afscheid van, dus niet alleen van het gebouw.’’
Het doopvont van De Dorsvloer.
,,Bijzonder en uniek in De Dorsvloer vind ik de ramen en het doopvont, ontworpen door Lenie van Well, een gemeentelid.’’ In 2003 zijn de vier glas-in-lood ramen onthuld, gemaakt door Moniek van Munster in Middelharnis naar het ontwerp van Lenie van Well. ,,Die ramen zijn gemaakt bij lied 701, het lied van de vogel. Dat lied zal zondag tijdens de afscheidsdienst centraal staan in de preek, ook omdat het zo’n centrale plek heeft in De Dorsvloer.’’
Gezien de coronamaatregelen is er tijdens de afscheidsdienst slechts ruimte voor een beperkt aantal bezoekers, omdat de kerkzaal slecht te ventileren is. ,,Dat is jammer, alleen die mensen die geen beeldverbinding hebben mogen komen, Veel mensen willen er graag bij zijn, en ik zou graag met de hele gemeente afscheid hebben genomen. Het is helaas niet anders”, aldus Gera. De dienst is wel digitaal te volgen via kerkdienstgemist.nl en via kerkradio.
Toekomst
De nieuwe wijkgemeente De Verbinding gaat voorlopig kerken in de Ontmoetingskerk. ,,We kijken uit naar het definitieve kerkgebouw, dat wordt De Kern.’’ Die kerk moet eerst worden verbouwd, maar de plannen bevinden zich nog in het beginstadium. Als de verbouwing afgerond is, krijgt het bedehuis een nieuwe naam en zal dat de kerk worden waarin De Verbinding samenkomt.