ANBI-status aantal gemeenten in gevaar

VLISSINGEN – De ANBI-status van een aantal gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland loopt gevaar: zij blijken niet aan de regels en verplichtingen te voldoen die de Belastingdienst stelt aan een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). De PKN vindt dat een zorgelijke ontwikkeling.

Om ANBI te mogen zijn, moeten de 3200 lokale gemeenten en diaconieën transparant zijn over hun financiën. Dat houdt in dat ze uiterlijk 1 mei 2019 hun gegevens over 2017 correct hebben gepubliceerd op een website. Als dat niet gebeurt, wordt per 1 mei de ANBI-status ingetrokken, zo meldt de landelijke PKN. Om hoeveel gemeenten het precies gaat, is niet bekend bij de PKN. Vijfendertig rooms-katholieke parochies hebben onlangs al een brief van de Belastingdienst ontvangen, met daarin een waarschuwing dat ze orde op zaken moeten stellen.

Oorzaken

Een gemeente of diaconie kan soms denken dat alles in orde is, maar toch in gebreke zijn. Hans van Ark van het diensten­centrum van de Protestantse Kerk ziet een aantal mogelijke oorzaken: ,,Sommige gemeenten hebben een nieuwe website laten maken. De ontwerper vindt de ANBI-link niet fraai en verwijdert die. Of men is vergeten om de nieuwste jaarrekening online te zetten. Een andere ­mogelijkheid is dat de website wel helemaal actueel is, maar dat dit nog niet aan het dienstencentrum is doorgegeven.”

Wie aan een ANBI-instelling een gift geeft, mag dat bedrag aftrekken van de inkomstenbelasting. Bovendien is de ontvangende instelling vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Dat is dus voor beide partijen gunstig. De Protestantse Kerk heeft van de Belastingdienst een groepsbeschikking ontvangen, die van toepassing is op alle tot de kerk behorende rechtspersonen (de plaatselijke gemeenten, diaconieën en classicale vergaderingen). Zij hebben allemaal met de ANBI-regelgeving te maken.

Elke gemeente, diaconie en classicale vergadering is sinds 1 januari 2016 verplicht om online transparant te zijn over bestuur, beloning, doel en beleidsplan, over jaarrekening, begroting en jaarverslag. Zij kunnen deze gegevens op hun eigen website publiceren, maar dat mag ook op bijvoorbeeld die van de (streek)gemeente of de classis. Het  gaat erom dat de gegevens openbaar worden, en dat de link naar deze specifieke gegevens wordt doorgegeven aan de Belastingdienst via het Dienstencentrum van de PKN.

Eind 2016 is de Belastingdienst begonnen met een controle van deze transparantiegegevens. Als bijvoorbeeld de opgegeven internetpagina niet klopt, de verplichte gegevens onvoldoende zijn of onvoldoende actueel, dan stuurt de Belastingdienst een brief met daarin een termijn van drie weken om alles alsnog in orde te maken.

De PKN adviseert alle gemeenten, diaconieën en classes dan ook om uiterlijk 15 februari 2019 de gegevens over 2017 correct te hebben gepubliceerd op een website. Uiterlijk 1 juni moeten de jaarrekeningen van 2018 online staan.

Vanaf 2020 verandert deze manier om ANBI-gegevens te publiceren. Alle gemeenten zijn dan verplicht hun gegevens in te voeren in een centraal systeem.

Gemeenten en diaconieën zijn kerkrechterlijk zelfstandige eenheden en hun ANBI-status heeft dus geen invloed op die van de landelijke PKN.

Meer informatie: info@protestantsekerk.nl; of (030) 880 1880