door Margreeth Ernens

GOES – Pastoraal werk, gemeentewerk, opbouwwerk, synodewerk, begeleiding van gemeenten en kerkenraden, samenwerking gemeenten: noem het maar op, Bart van Noord (62) uit Goes heeft het allemaal gedaan en meegemaakt. Onlangs vierde hij zijn veertigjarig jubileum bij de Protestantse kerk in Nederland. Aan stoppen denkt hij voorlopig niet: ,,Ik ben nog een jonkie, dus ga ik graag nog even door, bij leven en welzijn.’’

Geboren en getogen in een warm gereformeerd nest in Maassluis koos hij na de middelbare school voor een Hbo-opleiding theologie en pastoraat aan het Nederlands Bijbelinstituut dat toen nog in Bosch en Duin bij Utrecht was gevestigd. Daarna volgde een opleiding opbouwwerk (specialisatie omgaan met veranderingen) aan de Sociale Academie De Horst in Driebergen.

Hij kwam in 1982 naar Zeeland om aan de slag te gaan als parttime (50%)  kerkelijk werker in de gereformeerde kerk van Nieuwdorp. Samen met zijn partner combineerden ze daarnaast een parttime baan (70%) bij de Synode van Gereformeerde Kerken in Zeeland.

Landelijk aan het werk

Eind 1988 verhuisden ze naar Goes, waar Bart fulltime verder ging voor de synode van Zeeland. Dit werk hield vooral begeleiding van gemeenten en kerkenraden in.  In de jaren negentig speelde het Samen op Weg-proces een grote rol in de provincie. Daarnaast kreeg hij steeds meer te maken met de landelijke organisatie van de kerkelijke dienstverlening. In 1999 werd hij directeur van één van de negen regionale dienstencentra in Nederland met als standplaats Goes.

In 2007 vervolgde hij na de sluiting van de negen regionale dienstencentra zijn werkzaamheden vanuit de landelijke kerk als locatiehoofd voor de dienstverlening in West Nederland. Die baan behelsde het leiden van de gemeenteadviseurs, begeleiden en adviseren van kerkgemeenten en vrijwilligers. Vanaf 2016 was Bart coördinator Ondersteuning Gemeenten in de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk.

Ouderenpastor

,,Na al die landelijke taken wilde ik nog graag een periode in een plaatselijke gemeente aan de slag. Die kans kwam toen er in 2019 een (parttime) vacature ontstond voor ouderenpastor in Goes. Dat werk had ik nog niet gedaan, het was dus een buitenkans’’,  vertelt Bart.

Het ouderenpastoraat heeft inmiddels een grote, warme plek in zijn hart. ,,De laatste levensfase, het contact met familieleden, een leven afsluiten in de wetenschap dat dat leven in Gods handen is geborgen. Er is weinig mooiers om zo dichtbij mensen te mogen komen’’

Hij is voor de rest van zijn tijd zelfstandig gemeentebegeleider in de classis Delta. Daarnaast was hij voorzitter van de synodale werkgroep ‘Lichter Verkend’. ,,Ik was voor die tijd al met deze materie bezig, onder anderen met classispredikant Arie van der Maas. De opdracht van de landelijke synode was om te zien of en hoe kleine gemeenten kerkordelijk en bestuurlijk lichter kunnen worden georganiseerd, zodat ze wel toekomen aan de basistaken die een gemeente heeft. Soms kan een gemeente dat alleen, maar vaak kunnen ze dat beter samen met andere gemeenten doen. Uiteindelijk hebben we twee rapporten gestuurd naar de synode, die unaniem werden aangenomen’’

Bart heeft er bewust voor gekozen om zo min mogelijk te preken. ,,Ik hou het op een paar keer per jaar in Goes, dus niet elders in de regio. Mijn tijd moet beschikbaar zijn voor het ouderenpastoraat. Ik leid natuurlijk wel geregeld afscheidsdiensten en uitvaarten. Dat is een vak apart, je moet er echt tijd in willen steken.’’

Hoogtepunten

Hoogtepunten in zijn carrière zijn er naar zijn mening heel veel geweest. ,,Als ik erover nadenk, word ik daar wel stil van. Ik heb kunnen meebewegen met een aantal belangrijke ontwikkelingen in de Protestantse Kerk: het Samen op Weg-proces, de fusie, hoe blijven we betekenisvol kerk in de 21^e eeuw, pionieren, jongerenwerk, de kleine gemeenten in een dorpssetting, een kleine, vaak vergrijsde kring… Het gaat erom dat je vitaal blijft naar de volgende generatie. En dat werk doe ik – nu in Goes- met vreugde.’’

Bart van Noord spreekt de kinderen in de Vredeskerk kort toe. Rechts classispredikant Arie van der Maas.

Even in het zonnetje

In de Vredeskerk in Goes, de eigen gemeente van Bart van Noord, werd zondag 16 oktober tot zijn verrassing uitgebreid stilgestaan bij dit veertigjarig jubileum. Aan het begin van de dienst werd wel even nagegaan of hij daadwerkelijk in de kerk zat.

De dienst, speciaal van en voor kinderen, stond in het teken van Jozef en zijn dromen. Classispredikant Arie van der Maas leidde de dienst, en sprak Bart van Noord na de collecte ook persoonlijk toe. Hij memoreerde kort hoe Bart in de afgelopen veertig jaar dienstbaar was in en voor de kerk.

Toen ds Van der Maas zelf als predikant in Hoek begon in 1993, ontmoetten ze elkaar voor het eerst. Sindsdien hebben ze vaak op een plezierige manier samengewerkt. ,,Bart had altijd aandacht voor jongeren en diaconaat, het is bijzonder om zo dienstbaar te zijn. Nu hij in Goes werkt als ouderenpastor is hij weer terug bij de kern waar het om gaat: met mensen zelf in gesprek gaan.’’ Dat hij dit werk tot grote voldoening van de gemeente doet, verbaast ds Van der Maas dan ook niet. ,,Hoe groot de verschillen ook zijn op allerlei vlakken, hij doet dat met respect en aandacht voor de verhalen. En vandaaruit zoekt hij naar oplossingen.’’

Ds Van der Maas sprak de hoop uit dat Bart zijn werk nog lange tijd kan voortzetten. Hij legde daarbij de link naar de popgroep Supertramp, die in 1974 de hit Dreamer scoorde. ,,Die hit is een lofzang op het dromer-zijn, een lofzang op het leven’’, aldus ds Van der Maas.

Nadat hij bloemen had gekregen sprak Bart de kinderen nog kort toe, die hij meegaf: ‘hou je dromen vast, vraag het de ouderen maar eens wat zíj droomden toen ze jong waren’. Dat speelde ds Van der Maas weer terug: ,,Ga terug naar 40 jaar geleden en vraag het ook aan Bart: wat was je droom toen.’’ Ds Van der Maas droeg Bart van Noord op in gebed en dankte God voor hem en zijn werk.