tekst Margreeth Ernens, foto’s Jan Zwemer

NIEUWERKERK – Financiën, de positie van kerkelijk werkers, afscheid, benoemingen, nieuwe gezichten: het kwam allemaal voorbij tijdens de Classicale Vergadering donderdag 19 mei in Punt-3 in Nieuwerkerk.

Het was goed te merken dat de leden van de Classicale Vergadering elkaar onlangs nog hadden gezien tijdens een ontspannen vrijwilligersavond en de begroetingen waren dan ook amicaal. Omdat de Haringvlietbrug deze avond om 22.00 uur dicht ging, moest de vergadering tijdig worden afgerond, zodat ook de ‘noorderlingen’ nog naar huis konden.

Na de opening door preses ds Wisse stelden de drie nieuwe CV-leden zich voor. Dat zijn ds Van Houweling uit Oostburg (Ring Zeeuws-Vlaanderen), ouderling Cornet van de Hervormde gemeente Scherpenisse (Ring Schouwen-Duiveland/Tholen) en ouderling Van der Lee van de Protestantse gemeente Middelburg (Ring Walcheren).

Maar drie nieuwe gezichten zijn niet genoeg: voor de Classicale Vergadering worden in juni aanbevelingen gevraagd voor kandidaten, die dan in november kunnen worden benoemd.

Er zijn ook nieuwe kandidaten voor de generale synode nodig (het liefst van de Zeeuwse eilanden, omdat de Zuid-Hollandse eilanden al goed zijn vertegenwoordigd). In september kan dan de verkiezing zijn, of tenminste een aanbeveling worden gedaan. Preses Wisse vraagt om bij een kandidaatstelling een motivatie toe te voegen. Deze vraag om kandidaten voor de generale synode gaat ook naar de kerkenraden, want een predikant kan ook synodelid zijn en een synodelid hoeft niet ook per se lid van de CV te zijn.

Het moderamen: preses Marjo Wisse en scriba Bram Kievit. Classispredikant Arie van der Maas was afwezig wegens ziekte.

Er is verder een aanvulling nodig van het Classicale College voor het Opzicht in verband met het aftreden van ds W. Meijer uit Tholen als voorzitter. Dit college is in 2019 samengesteld vanuit de beide classes in Zuid-Nederland. Gezamenlijk dragen deze classes een voorzitter voor. De classis Delta hoopt in september met een voordracht te komen. De andere leden van dit college zijn voor maximaal 10 jaar benoemd en hebben nog een lange zittingsperiode.

De CV ging verder akkoord met de benoeming van ds Molenaar uit Bruinisse als lid van het Breed Moderamen.

Vier jaar classis Delta

De Classicale Vergadering boog zich vervolgens over het vierjaarlijkse verslag van de Classis Delta. Het is een combinatie van een weergave van de afgelopen vier jaar en het toekomstige beleid. Op aanwijzen van de CV zal de personele bezetting worden toegevoegd, een idee dat kan worden gedeeld met de andere classes. Het stuk zal ook naar de kerkenraden worden gestuurd, zodat die meer inzicht krijgen in wat de classis eigenlijk doet.

Het verslag is vooral een intern stuk van de classis. Ook de andere classes leveren een dergelijk verslag aan ‘Utrecht’, dat er weer een samenbundeling van maakt, die door de gemeenten kan worden gelezen. Het stuk is dan ook niet vrijblijvend. Er was wel een vrije invulling mogelijk, maar in de toekomst zal er meer via een format worden gewerkt. ,,Het kan zo maar zijn dat ons verslag iets heel anders oplevert. Dat maakt het ook wel lastig’’, aldus scriba Kievit.

Download hier het Vierjaarlijks verslag van de classis Delta

Classicale gelden

De bestemming van de classicale gelden leverde enige interactie uit de zaal op, alvorens akkoord werd gegaan met het voorstel om de gelden en fondsen van de verschillende classes bij elkaar te doen en te beleggen. Iedere classis houdt vrijheid van besteding en van de (eventuele) beleggingsopbrengsten krijgt iedere classis een elfde deel. Over een paar jaar zijn er geen rentebaten meer, en moet zelfs worden betaald voor spaartegoeden. Dit plan betekent dus een heel nieuw principe van omgaan met classesgelden.

Foort Groenleer, voorzitter Classicale College voor Behandeling Beheerszaken (CCBB), zei heel blij te zijn dat het geld op deze manier binnen de classis kan worden gehouden. Hij heeft zich er de afgelopen tijd sterk voor gemaakt dat het geld niet naar de Dienstenorganisatie zou worden overgeheveld. ,,De Delta kan zelf bepalen wat met deze gelden moet gebeuren. Het geld valt ook onder de ANBI-regels, we moeten dus goed kijken waaraan dit geld wordt besteed.’’ Preses Wisse merkte op dat het beleid voor alle classes ondoorzichtig was. ,,Daar is nu duidelijkheid over.’’

Rondvraag

Aangezien het nog geen tijd voor pauze was en de vergadering wel aan tijd was gebonden, werd de rondvraag vóór de pauze gehouden. Ds Lyonne Verschoor uit Oud-Beijerland wilde graag van haar collega CV-leden weten hoe het met de Ringen in de classis Delta gaat. ,,De Ring Hoeksche Waard functioneert niet. Hoe gaat dat elders?’’ De Ring Zeeuws-Vlaanderen meldde dat, na de coronastilstand, er spoedig weer wordt gestart met de Ringzondagen. Op een bepaalde (gewone) zondag is één gemeente dan gastheer van de rest. Men komt op de koffie bij elkaar en er worden ervaringen uitgewisseld.

Scriba Kievit haalde de (voormalige) classis Brielle aan, waarin het SAGE-project een goede bovenlokale samenwerking van buurgemeenten kende. ,,Daarmee kun je veel voor elkaar krijgen, er kunnen muren tussen denominaties wegvallen.’’ De Ring De Bevelanden vertelde dat er drie keer is samengekomen, en dat 75 procent van de gemeenten daaraan meedoet. ,,Iedere keer pakken we een thema op. De leiding van de Ring berust bij vier verschillende gemeenten uit de vier gewesten.’’

Kerkelijk werkers

Ds Dick Steenks geeft een toelichting op de behandeling van de ambtsvisie door de synode.

Na de pauze gaf ds Dick Steenks uit Wemeldinge, één van de vier synode-afgevaardigden van de classis Delta, een toelichting op de ambtsvisie zoals die door de synode is behandeld. Het gaat in deze visie vooral om de positie van kerkelijk werkers. Met een academische opleiding wordt je predikant, met een HBO-opleiding wordt je kerkelijk werker. ,,De werkgroep spitste zich toe op voorgangers, met name preekconsenthouders, die zonder ambt regelmatig voorgaan.’’

De contouren van de ambtsvisie zijn in juni 2021 in de synodevergadering behandeld. Na heftige discussies werd er een voorstel voor een rapport gedaan: er moest onderscheid komen tussen het geordineerde ambt en de andere ambten. Kerkelijk werkers en anderen die bevoegd zijn tot bediening van woord en sacramenten zullen dan voortaan ‘pastor’ zijn. Dat betekent dat er dan zowel predikanten als pastors zouden zijn. Dat laatste riep in de synode veel vragen en discussie op.

Daarop werd een volgend onderzoek gepland dat moest leiden tot een goede ambtsvisie. De synode vond dat er goede beroepsprofielen moesten worden gemaakt en wilde daarvan concretisering.

Een kerkelijk werker wordt voornamelijk aangenomen om financiële redenen en om extra hulp te geven. De laatste jaren is er een grote afname van predikanten. Verwacht wordt dat dat in 2030  ruim een derde zal zijn. Dat komt vooral doordat een groot deel van de predikanten met emeritaat gaat en er te weinig instroom is om dat op te vangen. Ook het aantal proponenten neemt af, op dit moment zijn dat er maar 30 tot 40 per jaar. De prognose voor kerkelijk werkers is dat het aantal naar 540 zal dalen, dat is dus ruim 20 procent. Er is werk genoeg, maar te weinig instroom.

Voor kerkelijk werkers ligt het knelpunt vooral bij de rechtspositie en de tijdelijke contracten. Ook de toepassing van bestaande regels is moeilijk. De kerkelijk werker voelt zich vaak niet erkend en kwetsbaar.

Dick Steenks. ,,We zijn in afwachting van het rapport ambtsvisie, waarin een ambtelijke inbedding voor pioniers en kerkelijk werkers is opgenomen.’’ Ds Lyonne Verschoor vond dat we als kerk hebben zitten slapen, ,,er is inmiddels een wildgroei aan opleidingen.’’ Scriba Kievit gaf aan dat het hier ook zeker om een arbeidsrechtelijk probleem gaat. ,,De wet van vraag en aanbod gaat schuiven, Utrecht zou moeten zorgen voor een eigen toko, zoiets als de mobiliteitspool voor dominees.’’ De conclusie vanuit de vergadering was dan ook dat de wetgeving in dit geval de praktijk zou moeten volgen. Gezien het tijdstip was het nodig de discussie op te schorten.

Afscheid

Preses Wisse sprak vervolgens de twee vertrekkende CV-leden – ds Willem Meijer die naar Gameren vertrekt en ds Dick Steenks die naar Dordrecht gaat – lovend toe. Ze bedankte hen voor hun inzet en wenste hen Gods zegen toe. Scriba Kievit overhandigde hen beiden een mooie bos bloemen.

Tot besluit werd het lied ‘De zon daalt in de zee’ gezongen onder pianobegeleiding van diaken Willem Meijboom uit Brielle. Precies om half tien kon het gezelschap Punt-3 verlaten.