Devoten brengen inspiratie in Zeeland
Mink de Vries (links) en Arie van de Beld bij het voormalige Cellebroedersklooster in Middelburg (Simpelhuys en Engelse Kerk)
MIDDELBURG – Weg met de samenleving waarin geld de dominante factor is en er steeds minder oog is voor morele waarden. Dat was kort door de bocht geformuleerd de boodschap die twee aanhangers van de Actuele Moderne Devotie (AMD) dinsdag19 oktober in Middelburg brachten. Zij zijn geïnspireerd door de beweging van de Moderne Devotie die vanaf de 14 eeuw grote indruk maakte door zorg voor armen en zieken. De Devoten kwamen ook naar Middelburg om de initiatiefnemers van Stadsklooster Simpelhuys een hart onder de riem te steken.
De Moderne Devotie keerde zich indertijd tegen de institutionele kerk. De gewone man kwam er niet meer aan te pas en van de armenzorg schoot ernstig tekort. Nederland beleefde vanaf de 14e eeuw grote economische groei, die uiteindelijk uitmondde in de Gouden Eeuw. Maar net als in de 21e eeuw een klein deel van de mensheid almaar rijker wordt, terwijl een grote groep moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopem, was dat toen ook al zo.
De Moderne Devotie was een beweging van leken en geestelijken. Zij stichtten woongemeenschappen waar men in gemeenschap van goederen leefde. Men probeerde de geestelijk nood te lenigen door onderwijs te geven, dat gratis was voor kinderen uit arme milieus. De gemeenschappen legden zich verder toe op voeden van armen en het verzorgen van zieken, waarbij er ook aandacht was voor pestlijders. De beweging had tot in de 16e eeuw een grote invloed op het maatschappelijk leven in het algemeen en op het kerkelijke leven in het bijzonder. Het belangeloze optreden van de volgelingen maakte diepe indruk. De bekendste aanhanger van de Moderne Devotie was Thomas a Kempis. Zijn De Imitatione Christi (De navolging van Christus), is na de Bijbel het meest vertaalde boek ter wereld.
Namens de Actuele Moderne Devotie (AMD) reisden coördinator Mink de Vries en Arend van de Beld af naar Middelburg. Van de Beld nam oktober 2013 afscheid als predikant van de Protestantse gemeente Rilland en is momenteel voor de PKN in Zwolle als pionier werkzaam. Beiden vertelden dat de AMD een beweging van hedendaags geloven is. De Vries maakt een tournee door Nederland om op in 150 plaatsen te laten weten dat de Moderne Devotie daar twee eeuwen sporen naliet. Dat was dus ook in Zeeland het geval. Dat geldt zeker voor de steden Goes, Middelburg, Zierikzee, Sluis en Hulst, waar het kloosterleven zeer rijk was.
Mink de Vries wil dat de samenleving weer oog krijgt voor de idealen van de Moderne Devotie. De beweging is er niet één van het opgeheven vingertje, maar wil dat er sociaal economisch gezien meer aandacht komt voor waarden. ,,Kijk eens naar de generatie van 20- 35-jarigen. Daar zijn heel veel mensen onder die eerder richten op zingeving dan op carrière maken”. Het gaat daarbij nadrukkelijk om alle mensen, dus niet alleen om gelovigen.
Goudswaard, De Vries en Van de Beld
Het bezoek van de Devoten speelde zich in Middelburg af in het Simpelhuys en kan als ondersteuning worden gezien voor het werk van Stichting Stadsklooster in oprichting onder leiding van pionier Henk Goudzwaard. De locatie van het Stadsklooster is heel toepasselijk: het voormalige Cellebroederklooster. De broeders die daar woonden bekommerden zich om de zorg aan geesteszieken en het verzorgen van begrafenissen. Daardoor mochten zij na de Reformatie als enige kloostergemeenschap nog een halve eeuw werkzaam zijn in Middelburg.
Mink de Vries bij de deur naar een nog aanwezig cel voor geesteszieken in het voormalige klooster
Het Stadsklooster ontbeert nog steeds de nodige gelden om voluit aan het werk te kunnen gaan. Wel worden er al activiteiten gehouden als lezingen en pelgrimswandelingen. Aan de laatste doen heel veel mensen mee die zelden of nooit een kerkdienst bezoeken. In die zin voldoet het project dan ook in een behoefte.
Goudswaard en anderen die het ondersteunen hopen dat spoedig mogelijk zal zijn om van het voormalige kloostercomplex, waartoe ook de Engelse Kerk behoort, een ontmoetingsplaats te maken. Mensen moeten daar zo binnen kunnen lopen voor ‘koffie met een oortje’, zoals Agnes Goudswaard, de echtgenote van Henk, het formuleert. Koffie dus als brug naar ontmoeting. Ook verwarde mensen moeten daar terecht kunnen. Elders in de stad zijn geen voorzieningen waar dat dagelijks kan.
Henk Goudwaard zou liefst het gebouwencomplex kopen, wanneer het niet mogelijk is om met kerkelijk financiële steun het Stadsklooster te openen. Aan morele steun bestaat intussen geen gebrek. Tientallen mensen op Walcheren geven aan zich actief voor het project actief in te willen zetten.
Mink de Vries, alias Thomas a Kempis
Lied van verlangen
Mink de Vries zong in de Engelse kerk, Thomas a Kempis, een Lied van verlangen – over Zeeland:
Hier aan de kust, de Zeeuwse Kust
Waar verlangen wordt geworteld
in zee en zand (refrein)
Wees mijn verlangen oh land van wind en zee
Ik wil u leren kennen, ga met mij mee
Laat mijn verlangen van uw kracht zijn vervuld
Geef mij toch uw moed en leer mij geduld
Ja, ik geef heel mijn hart
Ik geef alles van mij
Leef alleen voor dit land
Wijs mij de weg die ik ga
Langs zee duinen dijken
Op weg naar de vrijheid,
Baken naar de toekomst,
Zeeland laat mij u zijn
Wie doet me wat, wie doet me wat vandaage
‘k heb mijn verlangen vol met wind
En niks meer te klaage
Zo blij als een kind, Zeeland verlangen van wind
Refrein: Hier aan …