door Margreeth Ernens

ROTTERDAM – De behoeften onder zeevarenden zijn zodanig dat diaconale inzet in Rotterdam-Rijnmond noodzakelijk is. Dat blijkt uit onderzoek, dat Toon van de Sande van bureau Spiritension heeft gedaan, in opdracht van Samen 010. Daarom willen verschillende organisaties op korte termijn een diaconaal werker voor de haven aanstellen.

Jaarlijks doen meer dan 30.000 zeeschepen de havens van het Rijnmondgebied aan. In al die havendrukte wordt vaak over het hoofd gezien dat op die schepen veel mensen wonen en werken. De diaconaal werker zal vallen onder de paraplu van de Stichting Protestants Koopvaardijwerk Rijnmond (PKWR), waaraan ook de havendominee is verbonden. PKWR vindt dat het koopvaardijwerk van de kerken er voor zeevarenden moet zijn, want ‘een diaconaal werker kan het verschil maken’, zoals de stichting het stelt.

Van 1989 tot 2020 was de Stichting Diaconaal Havenproject Rotterdam (DHR) actief in de havens van Rijnmond. Om een goed beeld te krijgen van de huidige stand van zaken is met DHR, PKWR en Samen 010 onderzocht of er nog steeds behoefte is aan diaconaal werk in de havens. Die behoefte is er zeker, zo laten de uitkomsten zien, weliswaar anders dan vroeger, maar zeker niet minder nodig.

Positieve kant

Scheepsbezoek.

Een diaconaal werker voor de haven moet vooral hulp bieden bij het voorkomen, verminderen of opheffen van sociaal-maatschappelijke nood. De begrippen barmhartigheid, gerechtigheid, rentmeesterschap, wederkerigheid en omzien naar de vreemdeling zijn ook op zeevarenden van toepassing, zo blijkt uit het onderzoek. Uitgangspunt bij de diaconale ontmoeting met zeevarenden is de ‘positieve’ kant.

Zeevarenden zijn doorgaans professionals met plezier in het werk en beroepstrots. Verder is begrip voor de unieke leefwereld aan boord van belang. Er kunnen echter ook signalen zijn dat er wel degelijk iets aan de hand is: chronische vermoeidheid, stress, depressies, suïcidegedachten of pesten/ intimidatie. Uit de gesprekken die voor dit onderzoek met zeevarenden zijn gevoerd blijkt dat al deze dingen voorkomen aan boord. De coronapandemie heeft de problemen aan boord nog vergroot. Uit het onderzoek blijkt dat zaken als de vlag waar het schip onder vaart, de culturele samenstelling van de bemanning, de staat van onderhoud van het schip, de route en het welzijnsniveau van de rederij een indicatie zijn over de situatie aan boord.

De internationale verdragen en wetten geven op hun beurt richting en kader aan hoe het welzijn van zeevarenden in de havens van Rijnmond zou moeten zijn.

Samenwerking

Tulpenactie voorjaar 2021.

De partners in de haven (onder meer buitenlandse zeemansmissies, Rotterdam Port Welfare Committee, agentschappen, ITF-inspectors, politie) zijn bereid samen te werken met het diaconaal havenwerk. Ook de inbedding van het diaconaal werk in de haven in een lokale kerkelijke context is van belang. De diaconieën van Zeeland en Zuid-Holland (de classes Delta, Zuid-Holland-noord en Zuid-Holland-zuid) zijn daarvoor de aangewezen partners.

Delta-classispredikant ds Arie van der Maas ondersteunt het initiatief van harte: ,,Ik zie het als belangrijke taak van de gemeenten en de kerk om pastoraal en diaconaal present te zijn in de Rotterdamse en Zeeuwse havens.’’

Ds. Helene Perfors, koopvaardijpredikant PKN in de Rijnmond, ziet uit naar de samenwerking met een diaconaal collega, ‘juist omdat er een grote behoefte bij zeevarenden bestaat en predikant en diaconaal werker elkaar prachtig kunnen aanvullen in dit werk’.

Essentieel

Zeevarenden voor de bus van ISC The Bridge, het zeemanscentrum in Oostvoorne/Europoort

De inzet van de diaconieën kan zowel financieel zijn als het uitvoeren van vrijwilligerswerk. Dit contact met diaconieën en lokale kerken is volgens het onderzoek essentieel voor het draagvlak van het werk en kan de kerken op hun beurt ook verrijken.

Voor de aanstelling van een diaconaal werker is jaarlijks ongeveer 75.000 euro nodig. Er wordt dan ook een dringend beroep op de diaconieën gedaan om dit initiatief te steunen. U kunt dit project ook persoonlijk steunen door een gift over te maken naar:

Bankrekeningnummer: NL74 RABO 0327 1949 52 t.n.v. St. Prot. Koopvaardijwerk Rijnmond te Middelharnis.