door Margreeth Ernens

MIDDELHARNIS – ,,Ik zou jonge mensen willen oproepen om na te denken of het voor hen iets is om je in de kerk in te zetten. Ga theologie studeren, het is een blijde boodschap in tijden van crisis. Je kunt zo iets betekenen vandaag de dag. Heb er passie voor, we hebben gepassioneerde mensen hard nodig.’’ Het is een laatste advies als predikant van ds Leendert Jan Lingen, die het afgelopen weekend uitgebreid afscheid nam van zijn Emmaüskerk in Middelharnis. Volgende maand gaat hij officieel met emeritaat, na 22 jaar te hebben gewerkt in de Emmaüskerk. Hij kijkt met veel plezier terug op zijn loopbaan.

Ds Lingen zegt het altijd een feest te hebben gevonden om voor te gaan. ,,Het voorbereiden van een kerkdienst en preek was ook nodig voor mijn eigen geloofsopbouw. Ik moest eerst zelf worden geraakt. Eigenlijk was mijn hele loopbaan als predikant een hoogtepunt.’’ Ook het pastorale werk (‘graag één op één’) heeft een warme plaats in zijn hart. ,,Het is bijzonder als je wordt uitgenodigd om iemands levensverhaal te horen en met die iemand op te mogen lopen.’’

Die 22 jaar in dezelfde gemeente waren niet zijn opzet, maar, zo zegt de predikant, ,,het is zo gelopen omdat de relaties hier zo goed waren. Er waren steeds een nieuwe roeping, nieuwe uitdagingen. En ik kon natuurlijk ook niet zomaar van standplaats veranderen omdat mijn vrouw Emmy hier in de omgeving als geestelijk verzorger werkt.’

Afscheidsdienst

Ds Leendert Jan Lingen tijdens zijn afscheidsdienst in de Emmaüskerk.

Zijn afscheidsdienst had als thema ‘Er loopt iemand met ons op!’ Ds Lingen preekte, hoe kan het bijna anders, over de Emmaüsgangers (Lucas 24:13-27), een van zijn favoriete Bijbelgedeelten. ,,Ook ik heb altijd geprobeerd met mijn gemeenteleden op te lopen. Ik ben een wegwijzer, al voel ik me soms een herdershondje.’’ Hij zei het een vreugde te hebben gevonden al die jaren te hebben mogen getuigen van Gods liefde. ,,Emmaüs betekent ‘hete baden’. De kerk moet je niet zien als wellnesscentrum, maar als een warm bad.’’

Namens de classis Delta sprak classispredikant Arie van der Maas zijn dank uit voor de inzet van ds Lingen voor gemeente en kerk. Ds Jan de Visser van de Exoduskerk in Sommelsdijk sprak als collega zijn waardering uit en stelde dat hij het gebruik van plaatjes heel typerend vond voor ds Lingen. Derde spreker ds Piet Rozeboom uit Rijnsburg stond er als (studie)vriend. Hij was ook 22 jaar geleden aanwezig bij de intrede van ds Lingen en bevestigde hem in Middelharnis. Ook de voorzitter van de kerkenraad Henk Wolfert  sprak zijn waardering uit voor de vertrekkend predikant. ,,We zijn dankbaar voor zijn lessen en aanmoedigingen. Hij was een wegwijzer en samenbinder en stond open voor veranderingen. Betrokkenheid, wijsheid en bescheidenheid kenmerken hem.’’

Kerkelijke functies

Leendert Jan Lingen werd op 14 oktober 1956 geboren in Rotterdam-Delfshaven, als nakomertje in een gezin van zes kinderen. Hij studeerde theologie in Kampen en trouwde er met zijn Emmy. In 1986 werd zijn eerste gemeente de gereformeerde kerk van Willemstad. In 1991 volgde Haamstede, waar hij stond tot 2001, toen hij het beroep aannam naar Middelharnis. Voor en tijdens zijn studie was hij actief in  Youth for Christ, later als predikant lid van de landelijke stuurgroep Charismatisch Pastoraat, lid van provinciale commissies Kerk en Israël en van de provinciale  interkerkelijke werkgroep Kerk en Recreatie Zeeland, lid van de Particuliere Synode Zeeland, deputaat kerkelijke examens en preekconsenten, visitator, classisvoorzitter classis Zierikzee en Brielle, mentor PKN en consulent van (heel veel) gereformeerde kerken op Goeree-Overflakkee. Verder was hij vanaf 1994 reisleider van jaarlijkse reizen rond de Bijbel en van 2017-2020 was hij ook nog eens docent module Hebreeuws op CSG Prins Maurits in Middelharnis.

Van die periode als docent van brugklassers op het Prins Mauritscollege heeft hij erg genoten. ,,Lesgeven was heel leuk, de jongeren konden zelf kiezen voor ‘mijn’ module Hebreeuws. Ze waren gemotiveerd en heel leergierig en hadden veel Bijbelkennis. Mijn einddoel was om hen in korte tijd Genesis 1 vers 1 tot en met 5 in het Hebreeuws te leren lezen en te laten herkennen. En dat is veelal ook gelukt.’’

Zijn ‘reizen rond de Bijbel’ die hij elke jaar leidde maakten een grote indruk op hem. Bijbelse landen van Italië tot Israël en Cyprus tot Syrië zijn een soort vijfde evangelie voor hem. ,,Je krijgt de plaatjes bij het verhaal. Ook het partnerschap van mijn gemeente met Thalheim in de voormalige DDR was waardevol. De reizen met jongeren waren geloofsopbouwend zoals naar Taizé en naar armoedegebieden in Servië waar diaconale hulp werd geboden onder de Roma-mensen. Je ziet dan dat jongeren zich heel dienstbaar opstellen. Dat was bijzonder om mee te maken.’’

Coronatijd

De coronaperiode heeft ook in Middelharnis diepe sporen nagelaten. Het dieptepunt was toen zijn kerk landelijk in het nieuws kwam door een corona-uitbraak in het verzorgingscentrum Nieuw Rijssenburg: vijf mensen overleden en er waren veel ernstig zieken. ,,We waren niet de oorzaak, er bleken (na veel onderzoek) andere besmettingshaarden, maar het was heel lastig toen al die media over ons heen kwamen.’’

Coronatijd ziet hij enerzijds als heel waardevol (‘We waren verlost van vanzelfsprekendheden’), anderzijds werd hij ook wel moedeloos van al het gedoe. Hij maakte leerzame filmpjes over onder meer zijn joodse roots en Jiddische uitdrukkingen, Jezus en zijn familie, Kerst en Pasen en legde daarin uit hoe sommige dingen in de Bijbel kunnen worden geïnterpreteerd. ,,In coronatijd moest je nadenken hoe je anderen kon bereiken, dat was wel een uitdaging.’’

Opa-avontuur

Nu hij van allerlei verplichtingen is ontslaan, ligt er ineens een zee aan tijd voor hem. Het echtpaar Lingen blijft voorlopig in Middelharnis wonen (‘We houden van het eiland’), maar ds Lingen is al wel flink aan het opruimen. ,,Ik heb al 25 verhuisdozen met boeken en 10 dozen met spullen weggedaan, maar mijn vrouw zag geen verschil.’’ Voorlopig houdt hij zich bezig met tuinieren. ,,En mijn kinderen en kleinkinderen wonen in het midden van het land. Nu heb ik tijd om het ‘opa-avontuur’ echt te starten.’’

Ds Lingen is wel van plan om regelmatig ergens te preken. ,,Ik wil me voorlopig nergens aan binden. We gaan eerst op vakantie. Ik ga me zeker niet mengen in beleid voor de toekomst van de gemeente. Er moet ruimte zijn voor nieuw leven en een eventuele opvolger. Ik ben mentor van beginnend predikanten en velen hebben last van hun voorgangers. Dat wil ik beslist niet, dus ik geef geen adviezen meer.’’