door Margreeth Ernens

MIDDELBURG – ,,Als ik het opnieuw zou moeten doen, werd ik weer dominee.’’ Ds Paulien Couvée, uit Middelburg zegt het met overtuiging. ,,Ik heb altijd hard gewerkt en ben met hart en ziel predikant, het werk geeft me energie. Ik kijk dan ook met veel plezier terug op 35 jaar predikantschap.’’ Zondag 14 april neemt ze afscheid van haar Nieuwe Kerkgemeente in Middelburg, waar ze 25 jaar werkte.

Het was niet zo dat ze al jong wist dat ze predikant wilde worden. Geboren op 11 april 1959 in Schiedam als dochter én als kleindochter van dominees was minder logisch dan het lijkt dat ze theologie ging studeren. Dat gebeurde toch, aanvankelijk in Utrecht, maar ,,daar waren heel veel Gereformeerde Bonders en heel weinig vrouwen. Dus na een jaar ben ik naar Kampen gegaan.’’ Ze wilde eigenlijk na haar afstuderen aan de Theologische Universiteit verbonden blijven, maar haar man vond dat ze het toch een keer als predikant moest proberen. Ze solliciteerde dus als predikant in Nieuwerkerk aan de IJssel en tot haar verwondering werd ze aangenomen en in 1988 verbonden aan de Gereformeerde Kerk. ,,Ik nam me voor dat vier jaar te doen, maar het bleek te passen als een jas om predikant te zijn. 35 jaar geleden was Nieuwerkerk ook een hele jonge gemeente. We hadden 150 kinderen in de nevendienst en soms wel 10 dopelingen tegelijk.’’

Fulltime in Middelburg

Paulien Couvée werd in Nieuwerkerk zelf ook moeder van twee kinderen. Na zeven jaar vertrok ze naar Vreeland, onder de rook van Amsterdam. ,,Ik dacht dat het daar rustiger zou zijn, maar nee’’, vertelt ze lachend. ,,Het is een prachtige kerk, ik heb er vier jaar met veel plezier gewerkt. We kregen er ook ons derde kind. Mijn man veranderde van baan en ging werken aan de HZ in Vlissingen. Dat was niet te doen, de afstand was veel te groot. Dus kwamen Vlissingen en Middelburg in beeld. Ik koos voor een fulltime baan in Middelburg.’’ Haar eerste twee standplaatsen waren voor 70 procent.

Ds Paulien Couvée.

Op 29 februari 1999 werd Paulien Couvée verbonden aan de Samen op Weggemeente De Hoeksteen in Middelburg, onderdeel van de Protestantse Gemeente Middelburg (PGM). De Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente gingen in 2004 samen verder. In 2019 kwam het, na een korte aanloop, tot een fusie van vijf van de zeven wijkgemeenten in Middelburg. De deuren van vier van de vijf kerken (waaronder De Hoeksteenkerk) werden gesloten. De leden van deze voormalige wijkgemeenten gingen voortaan kerken in de Nieuwe Kerk in Middelburg. Ds Couvée kijkt tevreden terug op dit ingrijpende proces. ,,We hebben het goed gedaan, er was in de Hoeksteengemeente geen onenigheid over. We zochten het gesprek met de gemeente. Sommigen gingen naar Oost-Souburg omdat ze de Nieuwe Kerkgemeente te groot vonden en daar hebben we vrede mee. We zijn in goede harmonie het kanaal overgegaan.’’

Contact is belangrijk

,,‘We gaan iets nieuws opbouwen’, zo werd gedacht met de overstap. Maar ja, toen kwam die nare coronatijd. Het gaf nieuwe uitdagingen, maar uiteindelijk zijn we er goed doorgekomen. We bleven op allerlei manier verbinding zoeken met onze gemeenteleden. Dat contact is heel belangrijk. We hadden wel een voorsprong omdat we al een goede beeldvoorziening hadden, dat scheelde enorm. Het was echt geen feestelijke paasdienst in 2020, met maar 20 mensen in de kerk. Na corona kwamen de mensen gelukkig terug naar de kerk, dus de schade bleef beperkt. Dat elan van ‘we gaan naar de Nieuwe kerk’, dat gevoel dat toen is ontstaan was heel mooi.’’

Een absoluut hoogtepunt vindt ds Couvée het voorgaan op het Abdijplein met Pinksteren 2014 voor alle kerken. ,,Dat was een magisch moment.’’

De NKG telt ongeveer 3500 leden en heeft een beleidsplan voor jeugd van 0 tot 25 jaar. ,,Het is heel goed om kinderen al heel jong te laten wennen aan kerk en kerk-zijn. Dat zie je terug bij Kerk op Schoot: bij de kinderkerstviering komt er van alles naar de kerk. Dat werkt heel verbindend.’’ In het beleidsplan staat ook dat ieder gemeentelid iets moet doen, ‘al is het maar bidden’. ,,Sommige mensen kennen elkaar nog steeds niet, dat proberen we te veranderen. Zo hebben we om de twee jaar het ‘kerstengelproject’. Dat is ooit in Nieuwerkerk aan de IJssel opgezet en heb ik meegenomen naar Middelburg. Een kerstengel besteedt in de Adventstijd veel (anonieme) aandacht aan een bepaald iemand. Je bereikt er heel veel mensen mee.’’

Kerk ván de stad

Ook de Preek van de Leek, die demissionair minister Hugo de Jonge vorige week hield, trok veel mensen die anders niet naar de kerk komen. ,,Dan ben je kerk ván de stad, niet vóór de stad.’’

Eigenlijk kent het predikantschap van Paulien Couvée behalve de coronatijd geen dieptepunten. ,,Wat ds Aarnoud van der Deijl in zijn boek ‘De toekomst van de kerk’ beschrijft, heb ik zelf niet zo ervaren en meegemaakt. Narigheden horen er op zijn tijd bij. Maar we horen allemaal bij Christus, dat helpt ook.’’

Donderdag werd de predikant 65 jaar, de ‘oude’ pensioengerechtigde leeftijd, maar wat nu betekent: vervroegd emeritaat. Haar echtgenoot is hoogleraar praktische theologie in Brussel. ,,Hij wil met plezier nog een poosje doorgaan, dus we blijven gewoon in Middelburg wonen.’’

Na haar emeritering wil ds Couvée een ‘jubeljaar’ met helemaal niets. ,,Ik stop ook als visitator voor de classis Delta. Ook dat heb ik met veel plezier gedaan. Maar er is een tijd van komen en een tijd van gaan. Ik weet nog niet wat ik later ga doen. Zoals de huisarts me zei: Je hebt maar één aan-uitknopje, je moet je even resetten. Ik ga mijn senioriteit dus omhelzen. Ik zal veel dingen gaan missen, zeker.’’

Dicht bij jezelf

,,Ik dacht eigenlijk niet dat het predikantschap bij mij zou horen. In het begin had ik geen rolmodel, toen waren er nog bijna geen vrouwelijke dominees. Ik vroeg het dus mijn moeder en die zei: ‘je moet heel dicht bij jezelf blijven’. Voor dat antwoord ben ik haar nog altijd dankbaar. Met mijn man heb ik ooit de afspraak gemaakt dat als we er niet meer achter staan, we ermee stoppen. Het is een stuk identiteit. Gelukkig hebben we er altijd volmondig ja op kunnen zeggen.”

Zondag neemt ds Paulien Couvée in de morgendienst in de Nieuwe Kerk  afscheid van de Nieuwe Kerkgemeente. (aanvang 10.30 uur).  Vorige week was er al een concert in de Nieuwe Kerk, waarbij de predikant alvast afscheid kon nemen van verschillende gemeenteleden. Na afloop van de dienst zondag is er in de naastgelegen Wandelkerk gelegenheid voor ontmoeting en persoonlijk afscheid.

Aan de Nieuwe Kerkgemeente zijn nu nog ds Chris Kors en kerkelijk werker Peter Morée verbonden. De NKG zoekt een ambulant predikant die de vacaturetijd kan overbruggen zodat de beroepingscommissie in alle rust haar werk kan doen.