Hoe bewaar je de vrede op zee?  Hoe bereik je dat de sfeer goed blijft wanneer je weken of zelfs maanden letterlijk met elkaar zit opgescheept? Op die vragen kwamen dinsdag 19 september heldere antwoorden tijdens een kringgesprek in het Zeemanshuis in Ritthem. De bijeenkomst haakte aan bij de Vredesweek. Het stormde die dag in het noorden van Nederland en ook rond het Zeemanshuis liet de wind zich voelen. Die sfeer paste bij het thema. Hoe breng je storm tot bedaren, of liever, voorkom je die?

Havenpastor dominee Pascal Handschin* sneed het thema Vrede op zee aan via enkele lezingen uit het boek Jona. Die profeet komt in moeilijkheden, wanneer het schip waarop hij als passagier meevaart dreigt te vergaan in stormweer. Hij wordt letterlijk de zondebok en moet overboord.  Deze geschiedenis is bekend onder zeelieden. Nog altijd wordt iemand die er aan boord een potje van maakt of van wie men uit bijgeloof denkt dat hij ongeluk brengt, een ‘Jona’ genoemd.

Pascal Handschin had kapitein in ruste Louis Kint uit Nieuw- en Sint Joosland uitgenodigd als ervaringsdeskundige. Louis heeft in een halve eeuw werken een schat aan ervaring opgedaan op het water. Begonnen als matroos bij de binnenvaart klom hij uiteindelijk op tot de rang van kapitein op de grote vaart.

Pascal Handschin werkt sinds zes jaar als pastor in de haven van Vlissingen-Oost. Hij wees op de politieke, taal-, godsdienstige- en culturele verschillen aan boord. Die kunnen tot wrijving leiden. Actueel is het naast elkaar werken van Oekraïners en Russen op één schip, in het licht van de huidige oorlog. Hoe houd je de sfeer dan goed.

Louis Kint heeft een duidelijke visie op de manier waarop je het ook dan aan boord leefbaar houdt met een bemanning van 12 tot 15 mensen op een relatief kleine ruimte. Hij wist zelf  goed de vrede te bewaren. Het kwam nooit tot grote conflicten. Het belangrijkste is de houding van de kapitein, die het gezag uitoefent. Louis hecht grote waarde aan gesprekken met alle bemanningsleden. Hij had daarbij vooral oog voor de persoonlijke noden van zijn mensen. Louis verlangde zo’n houding ook van de eerst stuurman en de eerste machinist. Zij moeten op één lijn zitten.

Oog en begrip hebben voor de zorgen en noden en het motiveren van de bemanningsleden zijn voorwaarden voor het gevoel van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dat helpt wanneer je samen moeilijkheden moet overwinnen, zoals letterlijk storm op zee.

Essentieel is volgens Kint ook dat opvarenden ‘zeeman’ worden, of ze nu Rus zijn of Nederlander. De zeemansmentaliteit laat zich vatten in het van oorsprong Rotterdamse begrip ‘niet lullen, maar poetsen”.

Dreigen er spanningen, bijvoorbeeld over zo’n gevoelige zaak als de oorlog in Oekraïne, dan moet je dat voor zijn, door als kapitein tijdig te praten. Zo kun je volgens Kint ‘heel  veel rechtbreien’. ,, Politiek en geloof zijn tere onderwerpen. Je moet mensen eerst kennen voor je daarover kunt praten.”