Klein en kwetsbaar: stoppen of doorgaan?
door Margreeth Ernens
NIEUWERKERK – Als een gemeente klein en kwetsbaar wordt, wat is dan de beste optie? Die vraag kwam uitgebreid aan de orde aan de hand van drie praktijkvoorbeelden (Tinte, Ouwerkerk en Simonshaven-Biert) tijdens de Classicale Vergadering donderdag 28 november 2024 in Verenigingsgebouw Punt3 in Nieuwerkerk.
Ds Jan Hendrik van Wijk, lid van de Classicale Commissie Opheffen Gemeenten (CCOG) vertelde dat de commissie de gemeente in Tinte het afgelopen jaar heeft begeleid naar opheffing. De gemeente had zelf daartoe ook al heel wat stappen gezet. Het proces verkeert nu in de laatste fase en de classis heeft tijdens de vergadering het formele besluit tot opheffing genomen. Het resulteert wel in een ‘Open Plek’ op de kerkelijke kaart, want in Tinte is de kerk (PKN) dan niet meer aanwezig. Voorlopig worden de kerkelijke grenzen ook niet aangepast. Classispredikant ds Arie van der Maas legde uit dat het een overgangsfase is en het soms verstandig is de tijd haar werk te laten doen.
Scriba Wichard Oosterman van Tinte beschreef het proces als een emotionele achtbaan. ,,Al twintig jaar geleden vroeg men zich in Tinte af hoeveel en hoelang de gemeente nog bestaansrecht had. Acht jaar geleden werd besloten naar de einddatum van 1 september 2024 toe te werken. Het was voor ons beter de knoop door te hakken, want anders bloed je dood en dat zou jammer zijn. Tinte heeft een groot grondgebied, dus de mensen waaieren uit. De laatste tuindienst was een waardig afscheid met veel gasten, ook vanuit de classis. Daarmee kwam na 142 jaar een einde aan de kerk in Tinte.’’ De kerken Voorne aan Zee, Rockanje en Brielle willen gezamenlijk het Pinkerfeest blijven vieren in de tuin van Tinte. ,,De wonderen zijn de wereld niet uit’’, aldus CV-lid Willem Meyboom.
Ouwerkerk
De tweede gemeente die wordt begeleid door de CCOG is Ouwerkerk. Deze gemeente werkt toe naar een doorstart als huisgemeente en ds Van Wijk vroeg de CV om (gast)ambtsdragers, die nodig zijn voor de sacramenten. Het gaat met name om een diaken en ouderling, die eens per jaar daar samen een dienst zouden willen doen.
Zie ook ons gesprek met Jan Hendrik van Wijk: Klein is niet erg, maar dicht bij de mensen zijn is wel belangrijk. Klik hier
Simonshaven-Biert
Het kan ook anders gaan en daarom ging classispredikant ds Arie van der Maas in gesprek met kerkenraadsvoorzitter Marian Linschoten en ds Edwin de Jong uit Simonshaven-Biert. Hun gemeente verkeerde na moeilijke jaren in zwaar weer en ook daar leefde de vraag: is er nog toekomst voor de gemeente? Toch is er na jaren weer nieuw leven ontstaan, een ontwikkeling van hoop en vreugde. Simonshaven trok ds Edwin de Jong aan, de classis werd erbij betrokken en er kwam een toekomstplan van wat er nog wél kon. Er werd begonnen met een maandelijkse nieuwsbrief met allerlei wetenswaardigheden, voor en met het dorp, en na drie jaar wachten mensen daar op, ook digitaal. De kerk is aangemeld als trouwlocatie en het verenigingsgebouw De Hoeksteen wordt geregeld verhuurd en er zijn tal van activiteiten die van betekenis zijn voor mensen uit het dorp. Ds De Jong vertelde dat de diensten steeds interactiever zijn geworden, maar ‘niet minder serieus’, en dat de ouderen zich daar heel open voor stelden. ,,Als we een maaltijd met het dorp houden, moet je niet verwachten dat de gasten uit het dorp meteen ook in de kerk zitten. De insteek was dat het dorp minder negatief over de kerk ging denken. Langzaam ging het van neutraal naar positief en dan pas kun je praten over geloofsinhoud. Daar hebben we jaren aan gewerkt.’’ Ds Van der Maas: ,,Zo kun je de liefde van Christus laten zien in deze tijd.’’
De groep kerkgangers in Simonshaven is inmiddels gegroeid, er hebben zich ook jonge gezinnen aangesloten en tegenwoordig is er eens in de maand een kinderdienst met elf kinderen. Die jonge gezinnen zijn vaak uit randgemeenten afkomstig. Zij komen eerst kijken en blijven dan omdat ze zich welkom voelen in een warme gemeenschap. In vergelijking met andere plekken waar hij werkte ziet ds De Jong een rode draad: ook hele grote gemeenten komen op een omslagpunt door vergrijzing en minder kinderen. Soms wordt dat gebruikt voor een nieuwe koers. ,,Vooral als er lijnen naar buiten worden gelegd, wat het ook is, dan zien mensen dat de kerk niet alleen om zichzelf draait, maar er ook voor de omgeving is. Daaruit ontstaan verbindingen. Pannenkoeken bakken heeft niet direct met geloof te maken, maar er ontstaan dan bijzondere dingen.’’ Linschoten: ,,We zijn weer een bloeiende gemeente, we hebben de ouderen binnengehouden, we laten elkaar niet los. Daar zijn we heel dankbaar voor.’’
Bekijk de video van Petrus in het land over Simonshaven. Klik hier
Komende en gaande man
De CV benoemde voor de Ring Haringvliet als afgevaardigde ds Evert-Jan Vledder uit Hellevoetsluis en ds Jeroen Tiggelman voor de Ring Hoeksche Waard. Voor de Ring de Bevelanden werd ouderling Kees Bezemer van de HG Rehoboth Yerseke herbenoemd.
Voor de Generale Synode werd Gert van Driel, diaken van de HG Oud-Beijerland als primus benoemd als opvolger van Tertius Abbo. Van Driel was voorheen secundus. De nieuwe secundus wordt Bas de Leeuw, diaken van de PG Zaamslag.
Ds. G. Ruitenberg uit Zoutelande werd benoemd als primus lid in het Classicale College van Bezwaren en Geschillen (CCBG) en voor het Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken (CCBB) werd benoemd J. Romein uit Nieuwerkerk.
Preses Wisse had een persoonlijk dankwoord en een adventskaars voor de vertrekkende CV-leden Hans Klaasse uit Oud-Beijerland en Wydo van der Lee uit Middelburg en voor vertrekkend synodelid Tertius Abbo uit Dirksland. Ook de gasten uit Tinte en Simonshaven kregen een adventskaars.
De Classicale Vergadering werd besloten met het zingen van lied 751: De Heer verschijnt te middernacht. Als altijd werd het zingen met verve muzikaal ondersteund door Willem Christiaan Meyboom op piano. Ds Wisse eindigde met gebed en sloot de vergadering, waarna er met een drankje en een hapje gelegenheid was tot ontmoeting.