door Margreeth Ernens

NOORDWELLE – Zinzoekers naar spiritualiteit, gemeenschap en ontmoeting weten de weg naar pioniersplek Kloosterwelle in het kleine Noordwelle steeds beter te vinden. Daar leven de oude kloosterwaarden gehoorzaamheid, armoede en kuisheid nog, al zijn ze wel vertaald naar meer toegankelijkere, hedendaagse begrippen: aandacht (het kunnen luisteren), eenvoud (het transparant leven) en toewijding (aan God, en de zorgen van het dagelijks bestaan). ,,En daar hoef je niet celibatair voor te leven, je moet in gesprek blijven over je doel, geconcentreerd luisteren, zodat je elkaar scherp houdt.’’

Piter Goodijk, jarenlang predikant in Noordwelle van de pg Schouwen aan Zee en pionier van het eerste uur van Kloosterwelle, vertelt dat de monumentale Corneliuskerk in het hart van Noordwelle de kern van de activiteiten is. ,,Er is geen bedrijvigheid meer in Noordwelle, het is eigenlijk al een retraitedorpje. Zo’n meditatieplek spreekt mensen aan. De plek was er al en wij wilden graag de kerk open houden, dus we hebben ons vanaf het begin op zinzoekers gericht die zo’n kerk opnieuw kunnen en willen ontdekken.’’

Zelfstandig

Op zomerse dagen wordt buiten, naast de monumentale Corneliuskerk, meditatief gezongen.

Sinds dit jaar opereert de pioniersplek geheel zelfstandig, alleen de eerste jaren kon worden teruggevallen op subsidie van de landelijke Protestantse Kerk. ,,We zijn begonnen in 2015. Het zelfstandig voortbestaan lukt aardig, we hadden wat reserves opgebouwd door zuinig te zijn. Verder zijn de maaltijdprijzen aangepast, gasten betalen (als ze dat kunnen) gewone prijzen. We werken zoveel mogelijk kostendekkend. Er zijn geen sponsors, maar wel ‘vrienden van Noordwelle’, die jaarlijks een bedrag schenken. Die vrienden krijgen dan wel korting voor de retraitedagen.’’ De Corneliuskerk wordt voor de externe retraitedagen gehuurd van de lokale protestantse gemeente, voor de rest maakt Kloosterwelle gratis gebruik van het gebouw.

,,Onze activiteiten liggen in het verlengde van het lokale kerkenwerk. Het gebouw wordt benut en de activiteiten passen binnen het beleid. Van het begin af aan steunde Schouwen aan Zee Kloosterwelle, ik werd daar als predikant ook een dag voor vrij gemaakt. We werken met zeven vrijwilligers, mensen die verschillende beroepen hadden en hun talenten, kennis en ervaring inbrengen. Dat kunnen we dus breed inzetten.’’

Meditatief zingen

Elke woensdag om 17.00 uur wordt er meditatief gezongen in de Corneliuskerk.

Inmiddels is Kloosterwelle al 8 jaar op de woensdagen van 17.00 tot 20.00 uur in de Corneliuskerk aanwezig. Iedere week wordt er onder leiding van Liesbeth Franken meditatief gezongen. Daarna is er een vesper met verschillende voorgangers en er wordt besloten met een maaltijd, door de kok (die ook aan de Ring in Noordwelle woont) in eigen keuken bereid.  ,,Soms haken mensen spontaan aan, als ze zien dat de kerk open is’’, vertelt Piter.

Tijdens de vespers worden Taizé- en Ionaliederen (Ierland) vierstemmig gezongen en aloude kloosterpsalmen, waarbij men elkaar op abdijwijze toezingt. ,,Het is een hele geconcentreerde wijze van reciteren, daar moet je goed op oefenen. Velen van ons zijn in Taizé en Iona geweest, onze inspiratiebronnen. Aan tafel kun je erover doorpraten. De weerbarstige, maar levensechte psalmen komen uit het hart van de kloostertraditie. We zingen ze op meditatieve manier, heel eenvoudig en transparant. En zo’n vierstemmig lied klinkt prachtig in de vespers.’’

Het elfde gebod

Tijdens een retraitedag wordt geregeld het strand aangedaan.

Eens in de drie maanden is er een retraitedag met betalende gasten. Tijdens zo’n dag zijn er drie vieringen, drie maaltijden, drie groepsgesprekken, een klankschaalmeditatie en twee meditatieve wandelingen door de Schouwse polder, deels met gesprekken, deels in stilte. ,,Na één van de stilte-periodes komen we bij  picknickplek de Tien Geboden, een kunstwerk. Daar praten we dan over het elfde gebod.’’ Het elfde gebod? Lachend: ,,Dat elfde gebod kan heel verschillend zijn, er zijn verschillende antwoorden. Leefregel is misschien mooier gezegd.’’

,,Zo’n retraitedag duurt 12 uur. Je leert elkaar heel goed kennen, er hangt een sfeer van vertrouwen. Mensen nemen er een vrije dag voor. Indrukwekkend’’, vindt Piter.

Na het zingen en de vesper wordt wekelijks een kloostermaaltijd genuttigd.

Er komen gemêleerde gezelschappen op deze retraitedagen af. Bij de individuele deelnemers wordt 10 als maximum aangehouden. Voor groepen wordt een aangepast, op maat gesneden thema aangeboden. ,,We werken als een soort kloosterorde, alles gaat op tijd, er is een mooi, strak schema.’’

Coronatijd zorgde overal voor onrust, maar de vespers in Kloosterwelle bleven doorgaan, ook als de kerk voor de rest dicht bleef. De vieringen, met twee voorgangers, waren via internet te volgen. ,,Na corona komen de retraitedagen nu weer een beetje op gang, maar ik vermoed dat het pas volgend jaar weer echt gaat lopen. Die retraitedagen doen ons, vrijwilligers, ook erg goed.’’

Nieuwe wegen

De kloostertuin in wording.

Kloosterwelle heeft het afgelopen jaar ook een kloostertuin aangelegd. ,,Die nemen we als onderdeel op in de retraitedagen. De tuin trekt ook mensen uit het dorp, die er soms zomaar even willen zijn.’’

Verder heeft Henk Dalebout het archief nageplozen en alle kloosters die ooit op het eiland stonden, in kaart gebracht. ,,We bezoeken daar de herinneringsplekken van. Deze cultuurhistorische route is natuurlijk ook weer aantrekkelijk voor toeristen, vooral in de zomer. Die zie je dan ook wel terugkomen, en elk jaar zijn er nieuwe gezichten. De trits vieren, zingen en eten spreekt velen toch aan.’’

Piter hoopt in de toekomst het werk te kunnen voortzetten. ,,Daar hebben we onze handen vol aan. Het bedrijfsleven is (nog) niet echt geïnteresseerd om retraitedagen te houden. We hebben ook de middelbare school in Zierikzee benaderd om de jongere generatie te bereiken, maar daar hebben we nog geen respons op gehad. Als die dingen eenmaal gaan lopen, zien we wel, we richten ons vooral op het bestaande werk.’’

Fotobron: foto’s Kloosterwelle.

Zie ook: www.kloosterwelle.nl en www.protestantsekerk.nl/pionieren/