sfeerverslag door Wim Staat

WESTKAPELLE – Wat doen we met de zondebok? Die vraag stond centraal in de overdenking die dominee Peter van Bruggen uit Westkapelle woensdag 10 november hield tijdens de vergadering van de Ring Walcheren in zijn woonplaats. De predikant mediteerde rond het verhaal over de overspelige vrouw in Johannes 8. Moet zij worden gestenigd, zoals Mozes heeft bevolen?

De zondebok van William Holman Hunt, 1854. foto Wikipedia

Het verhaal van de predikant sloot aan bij de actuele discussie over wel of niet inenten tegen het coronavirus. ,,Wat vindt u daarvan?”, vragen de Farizeeën en Schriftgeleerden die Jezus proberen klem te zetten. Hij reageert met schrijvende bewegingen in het zand. En uiteindelijk komt daar de gevleugelde opmerking ‘Wie zonder zonde is werpe de eerste steen’. Jezus spreekt zich niet uit over de vraag rond ‘de zondebok’. En uiteindelijk verlaat iedereen het toneel zonder de vrouw iets aan te doen.

Dominee Van Bruggen vergeleek het gedrag van de vraagstellers uit Johannes 8 met die van opdringerige journalisten tijdens een talkshow. ,,Als wij in een maatschappelijk debat spreken over beeldvorming, framing en demonisering, dan vinden wij Jezus niet aan onze zijde. In de tekst onttrekt Hij zich in de meest letterlijke zin. Hij buigt zich, knielt en verlaat het niveau van het boosaardige debat. Hij zoekt daarin het meest kwetsbare”, aldus de dominee.

De predikant brak de staf over het huidige ‘onzuivere debat’, rond corona en andere ethische zaken. Dat draait om beeldvorming en beïnvloedt ons dagelijks leven. Mensen worden uitgedaagd er iets van te vinden. ,,Maar wie ondeskundig is en slechts gedeeltelijk geïnformeerd kan niet geschikt zijn om er een oordeel over te hebben. Laat staan er naar te handelen”, zo concludeerde de dominee.

Gemeente zijn na corona

De zaal in Westkapelle vult zich met aanwezigen van de Ring Walcheren.

Wellicht als gevolg van deze overdenking bleef verdere discussie over het inentingsvraagstuk uit tijdens de vergadering. Deze draaide rond het thema ‘Gemeente zijn na corona…”. Classispredikant dominee Arie van der Maas voerde hierover het woord. Zijn presentatie ging gepaard met voortdurende interactie met de zaal. Die was gevuld met veertig aanwezigen (meer dan verwacht!).

Overigens was het thema intussen achterhaald door het opnieuw oplaaien van corona. Wie een litanie aan somberheid verwachtte kwam bedrogen uit. Corona leidt ook tot creativiteit en het actief zoeken naar nieuwe wegen van kerk-zijn. Een kleine bloemlezing naar aanleiding van de zaken die dominee Van der Maas aansneed:

Kerkgang

In sommige gemeenten verminderde het bezoek sterk, terwijl het elders op peil bleef. Teruggang wordt veelal gecompenseerd met de volgers via de livestreams. Onder hen zijn mensen die voorheen nooit kerkdiensten bezochten. Sommige leden van hoge leeftijd ruilden de gang naar de kerk geheel in voor thuis kijken. Daarnaast kijken sommige mensen die geen internet hebben naar religieuze programma’s van EO en KRO/NCRV.
Het direct uitzenden van diensten nam overigens een grote vlucht. Diverse gemeenten, waaronder Westkapelle en Oostkapelle, zonden niet alleen reguliere diensten uit maar ook thematische programma’s en interviews. Naar aanleiding van een discussie over het gebruik van de camera maande dominee Van der Maas tot voorzichtigheid omdat niet iedereen in beeld wil.

Financiën

Sommige gemeenten melden teruglopende inkomsten. Het gebruik van QR-codes voor giften werkt goed in gemeenten die dit middel intensief gebruiken. Wie via dit kanaal iets geeft laat het vaak niet bij 1 euro maar maakt 5 euro over. Mede hierdoor zijn er gemeenten waarvan de inkomsten stegen met 20 procent.

Onderlinge verbondenheid

Het gebruik van een kerk-app is ingevoerd in diverse gemeenten. Dat gebeurde in één geval ook rond de nevendienst. Andere gemeenten introduceerden weekbrieven als aanvulling op de informatie in kerkbladen en op sites. Het sturen van kaarten bij verjaardagen nam toe.

Pastoraat

Voor pastoranten was de coronacrisis – zeker toen die zeer hevig was – intensief en tamelijk vermoeiend omdat het bereiken van mensen veel creativiteit vergde. In diverse gemeenten waren telefoongesprekken een alternatief voor huisbezoeken. Elders leidde de crisis tot een afname aan bezoekvrijwilligers.

Verlies en rouw

In een toenemend aantal gemeenten worden dorp en stad betrokken bij Eeuwigheidszondag. Dat gebeurt vooral door de kerk open te stellen voor iedereen die geliefden wil herdenken.

Opening en sluiting

Voorzitter dominee ds. Johan Beijer uit Middelburg wees in een kort welkomstwoord op het nut van ringen als ontmoetingsplatform voor de gemeenten. Deze manier van spreken op bovenplaatselijk niveau is in zekere zin een vervolg op de oude Classis Walcheren.

Dominee Arie van er Maas wees aan het slot van de bijeenkomst op de gevolgen van corona voor het kerkelijk leven. Hij gebruikte daarbij de definitie 60-20-20. Wat de classispredikant betreft is 60 procent van wat we doen niet voor verandering vatbaar. Het zijn dingen om dankbaar voor te zijn. Twintig procent is voor verbetering vatbaar en de overige twintig procent betreft zaken die achterwege kunnen blijven omdat ze de missie van de kerk in de weg staan. ,,Kern van het gemeente zijn voor en na corona is het communiceren van Gods Liefde, want Christus zelf is de toekomst”, zo besloot Van der Maas.

Klik hier voor brochure Kerk na corona