Snoeiwerk geeft Delta ruimte
tekst Wim Staat – foto’s Peter Mahu
ZIERIKZEE- De bevestiging van dominee Arie van der Maas tot classispredikant markeerde zondag 30 september 2018 de overgang van zes regionale kerkvergaderingen naar de Classis Delta. Van der Maas stelde in zijn preek het beeld van de wijnstok centraal naar aanleiding van wat Christus daarover zegt in Johannes 15. Het snoeien in de kerkelijke organisatie deed pijn, maar bracht anderzijds ruimte, oordeelde de classispredikant. En die ruimte geeft nieuw elan, zo verwoordde ouderling Arie Stolk het tijdens de gebeden.
Synodepreses Saskia van Meggelen sprak over de nieuwe classisindeling in het licht van een kleiner worden kerk met minder geld en minder menskracht. ,,Dat vraagt om kortere lijnen eenvoudiger regelgeving en meer aandacht voor het grond vlak . Met het oog op de toekomst gaat het erom je te richten waar het werkelijk op aankomt. Het volgen van Jezus. Het staan voor het Evangelie als bron van leven en handelen.”
Vrucht dragen als uitvloeisel van het snoeiwerk was een hoofdlijn van hoop in de preek van de classispredikant. Hieronder vier citaten uit de preek:
Vrucht dragen
boodschapper
,,Voor mij, voor vandaag, raakt dit verhaal, raakt dit beeld me vooral als beeld van de kerk. De kerk, lichaam van Christus. Christus, de wijnstok. De kerk waaraan in de loop van de jaren vele ranken gegroeid en gegroeid en gegroeid zijn. Activiteiten, veel activiteiten en evenzovele overleggen, besturen en bestuurtjes. Gegroeide goede gewoontes. Ja echt, goede gewoontes en nog mooiere rituelen. Woorden, veel woorden… gesproken, geschreven, boeken, tijdschriften, beleidsnota’s, websites vol…
Ranken die nog altijd veel vrucht dragen of die dat in het verleden gedaan hebben. Heerlijke wijn is ervan gedronken…. Soms ook wel een beetje zure wijn. Uit een fles die wat lang heeft gestaan…
Maar wie van buitenaf naar het geheel van de boom, van de wijnstronk kijkt, die heeft het niet altijd gemakkelijk om de kern, de stam, de wijnstok zelf te zien. Zoveel ranken.. frisse, sappige, vruchtdragende en ook verdrogende, verdorde.. Waar is Christus? Waar is de kern? Zie ik, proef ik de wijnstok…
Er is al heel wat gesnoeid in en aan de kerk zult u zeggen. Tegen wil en dank. Met pijn en moeite… Ja, al heel wat gesnoeid, ranken afgevallen, losgelaten, verdord … Misschien moeten we wel zeggen: Wie was en wie is er eigenlijk aan het snoeien? Hoe duiden we wat er deze decennia gebeurt met de kerk?: “Herder van een krimpende kudde….”
Is de landman, de wijnbouwer, de wijngaardenier, niet zelf aan het snoeien, opdat de wijnstok meer vrucht zal gaan dragen.
Meer vruchten…. Meer vruchten van de Geest… zoals de apostel schrijft, vruchten van de Geest: liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing….”
Ruimte
wijnrank
,,Vruchten, niet voor de wijnstok en de wijnplant, de kerk zelf, maar opdat er wijn gedronken kan worden, in de huizen, in de dorpen en steden. Tot vreugde van velen…
Als er gesnoeid wordt, als er takken worden weggeknipt, dan komt er ruimte, dan komt er zuurstof. Als er gesnoeid wordt aan een boom, dan kan de wind, de geest meer waaien, dan komt er ook een andere lichtinval. Als er gesnoeid wordt dan ga je de kern beter zien. Dan kun je ook dicht bij de kern, bij de stam van de boom, de struik, de wijnstok komen.
De opdracht die we onszelf als kerk gesteld hebben voor de komende jaren: dichter bij de kern, dichter bij het hart komen. Ik zeg dan maar: dichter bij Christus, bij de wijnstok, komen. En wat is het mooie en bijzondere, als je daar dan, al snoeiend en gesnoeid wordend, dichterbij komt, dan is daar in het midden van die gesnoeide boom inderdaad meer licht en meer zuurstof.
En het bijzondere gaat verder want als je werkelijk dichter bij de kern, bij de wijnstok komt dan zal het Christus, de wijnstok zijn die onmiddellijk zegt: keer om, laaf je een moment aan de kern, laat je voeden, maar keer je dan vooral om en zie vanaf de kern naar buiten.
En omdat er gesnoeid is, is er dan vanaf de kern, ook een veel scherper, een veel beter zicht op buiten en is er een grotere openheid gekomen…”
Meer en minder
toehoorders
,,Laten we de landman, de wijngaardenier laten snoeien: minder woorden, meer ruimte voor stilte, minder kogels door de kerk, meer ruimte voor geduld, mildheid, liefde, minder vergaderen, meer ruimte voor zingen, meer ruimte voor gesprek van hart tot hart, minder open deuren, meer ruimte voor open oren, geopende armen, echte open deuren. minder lijfsbehoud en overlevingsdrang, meer ruimte voor inzet voor wie tussen wal en schip vallen, minder gesloten blikken, ruimte voor open handen, minder debat, meer ruimte voor gebed…
Snoeien en gesnoeid worden om opnieuw de weg van Christus te leren gaan .De weg van Christus, de levende die ons voorgaat, is de weg van dienstbaarheid aan het Gods nieuwe wereld van gerechtigheid, van barmhartigheid, van vrede. De weg van Christus, is de weg van het oog die ziet vanaf de kern, de kern van liefdevolle toewijding aan de mens die het buitenbeentje is, de mens die niet goed past in wat de samenleving van vandaag vraagt. Liefdevolle toewijding aan de mens die maar niet van de wachtlijst afkomt, aan de man, de vrouw, het kind, die tegen beter weten in, in een bootje gestapt is en dobbert op de Middellandse Zee of zwerft van stad naar dorp, verlangend naar… een woord, mee-dogen, ontferming.”
Liefde
,,De grootheid van mijn Vader, zegt Jezus, zal zichtbaar worden…. Niet wanneer de allerhoogste met toeters en bellen en tromgeroffel ingrijpt…. Dat zegt Jezus niet…. Maar de grootheid van mijn Vader zegt Jezus zal zichtbaar worden, wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn. Ik heb jullie liefgehad, onvoorwaardelijk liefgehad, blijf dan in mijn liefde. Je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt.”
Klik hier voor de hele preek
ouderling van dienst en ceremoniemeester
Wie en wat in de dienst
bevestigde en bevestiger
muzikanten
+Bevestiger. Classisvoorzitter Dominee Piet de Graaf bevestigde Arie van der Maas. Dat gebeurde tijdens een door circa 350 mensen bijgewoonde dienst in de Gasthuiskerk in Zierikzee, waaraan De Graaf als gemeentepredikant is verbonden.
+Ouderling. André Flikweert, kerkenraadslid van de Hervormde Gemeente Zierikzee, sprak als ouderling van dienst het welkom uit en fungeerde bovendien als ceremoniemeester
+Muziek. De samenzang werd begeleid door organiste Rianda Dorst–Dalebout uit Oosterland. Muzikale medewerking verleenden verder Hans Timmerman, Wemeldinge (basgitaar), Wieke Biesheuvel, Hoek (zang) en Hannelore van der Maas, Heerjansdam (piano).
+Kring. Tijdens de bevestiging werd de classispredikant omringd door een vertegenwoordigende kring. Die bestond uit dominee Karin van den Broeke (oud-preses van de synode, gemeentepredikant van
kring
De Ontmoeting op Noord-Beveland, lid van uitvoerend comité van de Wereldraad van Kerken en voorzitter van het Nederlands Bijbelgenootschap), ouderling Piet van den Boogaart (scriba Classis Delta), diaken Egbert Bornhijm (Bisdom van Breda, voorzitter Raad van Kerken Zeeland), diaken Ko Kloet (lid Breed Moderamen Classis Delta), dominee Jacobine Scholte de Jong (gemeentepredikant in Middelburg en lid Breed
bloemschikster en Deltadominee
Moderamen Classis Delta), ouderling Joke Steeneveld – de Meer (lid Breed Moderamen Classis Delta) en ouderling Adrie Stolk (lid Breed Moderamen Classis Delta).
+Gebeden. Dankgebed en voorbeden werden uitgesproken door de ouderling Joke Steeneveld- de Meer en Adrie Stolk.
+Bloemen. Bij de tafel stond een symbolische schikking die voor deze dienst was gemaakt
bevestiging
door Colinda van der Maas. Zes kleine creaties van witte bloemen vertegenwoordigen de zes voormalige classes waaruit de nieuwe classis Delta (Zeeland en Zuid-Hollandse eilanden) is gevormd. De zevende en centrale bloemcreatie in rood stond voor de verbindende Liefde van Christus en voor de Heilige Geest. Het geheel is gemaakt op een basis die gevormd wordt door twee met elkaar verbonden oude wijnstronken. De zes kleine creaties zijn bestemd voor de scribae van de zes oude classes als waardering voor hun werk. Want het functioneren van een kerkvergadering staat of valt met het functioneren van de scriba.
+ De sprekers:
Piet van der Maas, broer van de classispredikant, sprak een persoonlijk woord. Hij vond de term ‘Deltadominee’ een mooi synoniem voor ‘classispredikant’. Piet overhandigde een oud exemplaar van het Nieuwe Testament dat voor beider vader van grote betekenis is geweest tijdens diens leven.
Pieter Overduin sprak namens de werkgemeenschap predikanten Zeeuws-Vlaanderen. Hij wenste Van der Maas en de classis toe wat de beroemde Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer eens zei: ,,Niet wat je wenst, maar resoluut het goede doen. Niet dromen over mogelijkheden, maar onbevreesd de werkelijkheid aangrijpen. Vrijheid ligt niet in verheven gedachten, maar alleen in de daad. Aarzel niet langer, ga de storm in en handel, gedragen door Gods woord en je geloof, juichend zal de vrijheid je geest ontvangen.”
toegesprokenen
Saskia van Meggelen sprak verbindende woorden voor de gemeenten in de Classis Delta . De synodepreses kon dat met extra gezag doen omdat zij werd geboren in Zuidland (Voorne Putten). Ze verwees naar de eigen posities van de Zuid-Hollandse Eilanden en Zeeland. Ze had er vertrouwen in dat de kerkleden in deze gebieden goed met elkaar zouden kunnen samenwerken in de nieuwe classis. Want ze hebben veel gemeenschappelijk. De synodepreses verwoordde dat als volgt: ,,eilandbewoners die bekend zijn met wind en golven, met van dijken en polders en met het licht dat op de eilanden toch altijd weer net anders schijnt dan in de rest van Nederland.” (zie ook haar opmerkingen in hoofdverhaal).
Piet de Graaf sprak als voorzitter van de Classis Delta. Hij ging in op het proces dat leidde tot de benoeming van Arie van der Maas. De verschillen tussen Holland en Zeeland zijn volgens hem verdwenen onder de kerkbestuurders. ,,We zijn nu echt classis Delta geworden en hebben het goed met elkaar.”