Ring Schouwen-Duiveland, Tholen en Sint Philipsland bijeen

door Johan van Steensel

BRUINISSE = De Ring Schouwen-Duiveland, Tholen en Sint Philipsland boog zich maandagavond 24 maart in Bruinisse tijdens een ringbijeenkomst over het onderwerp Veilig Kerk-zijn. De ruim 50 aanwezigen, voornamelijk ambtsdragers spraken over het thema, dat binnen de kerk al heel wat jaren de aandacht heeft, maar met de recente maatschappelijke ontwikkelingen en regelgeving in een stroomversnelling is geraakt.

Dominee Marjan Riedijk, predikant in Nieuwerkerk en Zonnemaire, opende de avond met een tekstlezing over Jozef, de man van Maria. Jozef valt op door zijn integriteit en zijn zorgzaamheid voor het kwetsbare. Ze wijst erop dat het in de kerk vooral om die positieve houding en betrokkenheid zou moeten gaan als we het over veiligheid hebben. De kerk is het aan haar roeping verplicht een veilige plaats te zijn, zeker voor de kwetsbaren.

Het verleden

Als spreker en deskundige voor deze avond is Bart van Noord gevraagd. Vanuit zijn werkervaring voor de landelijke kerk en zijn advieswerk in heel wat Zeeuwse gemeenten, nam hij de aanwezigen mee in het thema. “In de kerk zijn dingen fout gegaan, erg fout gegaan, heel erg fout gegaan,” zo begon hij zijn verhaal. De erkenning van dat feit heeft de synode er al in de jaren ’90 van de vorige eeuw toe gebracht om actief in te zetten op beleid ten aanzien van veiligheid. Dit beleid is intussen in de kerkorde verankerd.

Twee sporen

Van Noord benadrukt dat goed beleid in de eigen gemeente begint bij het stimuleren van gewenst gedrag; het voorkomen van problemen is vanzelfsprekend het best. Daarnaast moet er daar waar het fout gaat een stevig vangnet zijn. Het aanstellen van vertrouwenspersonen kan op beide sporen helpen. De vertrouwenspersonen zijn namelijk beschikbaar om met kerkenraden mee te denken in het formuleren van beleid, maar zijn ook beschikbaar voor hen die hun persoonlijke verhaal willen delen.

VOG verplicht

De maatschappelijke discussie naar aanleiding van MeToo heeft het proces in de afgelopen jaren in een stroomversnelling gebracht. Voor veel posities in de maatschappij wordt intussen een VOG (verklaring omtrent gedrag) gevraagd. De Protestantse Kerk heeft besloten dat dit per 1 juli 2025 ook binnen de kerk verplicht wordt voor ambtsdragers, voor mensen die een pastorale taak hebben, voor mensen die met jongeren of met kwetsbare personen werken, voor vertrouwenspersonen en voor hen van wie de kerkenraad dat zinvol acht. Onder die laatste categorie zouden zij kunnen vallen die namens de gemeente het financiële beheer doen. Van Noord legt nauwkeurig uit welk proces doorlopen moet worden om vanuit de kerkenraad voor de betreffende personen een VOG aan te vragen. Op de website van de PKN is dat met de zoekterm ‘VOG’ terug te vinden.

Vloer van vertrouwen

Na de pauze beantwoordt Van Noord eerst nog wat informatieve vragen, waarna we in gesprek gaan over de obstakels die er kunnen zijn wanneer je voor zoveel gemeenteleden een VOG moet regelen. Uiteindelijk is de VOG geen doel op zich, maar een hulpmiddel om de kerk een veilige plek te houden. “Belangrijker dan allerlei formele zaken is dat we een vloer van vertrouwen leggen en elkaar telkens weer aanspreken als we dingen goed zien gaan en als we onze zorgen hebben,” zo besluit Van Noord zijn verhaal.

Vertrouwenspersonen

Binnen de Ring zijn de handen ineengeslagen om gezamenlijk vertrouwenspersonen te benoemen: Sietse Martens-Bezemer, Ivan Mijnders en Gerarda van Velzen. Dominee Riedijk legt aan de aanwezigen uit hoe gemeenten concreet kunnen aanhaken bij dit initiatief van de gezamenlijk benoemde vertrouwenspersonen. De bal ligt nu eerst bij de Protestantse gemeente te Nieuwerkerk die samen met de Hervormde gemeente van Zierikzee de overeenkomst opstelt. Daarna kunnen de andere gemeenten uit de Ring erbij aanhaken. Eind april zal er over de volgende stappen schriftelijk informatie naar de gemeenten komen.