door Willem Staat

SEROOSKERKE (W) – Groene kerk en theologie? Wat moet je daarmee? Hebben gelovigen niets beters te doen? Het gaat in de kerk toch om het redden van mensenzielen? En niet om dieren of bomen? Op die vragen klonken woensdag 18 mei in Serooskerke (W) heldere antwoorden tijdens de bijeenkomst van de Ring Walcheren in Serooskerke (W). Zorg voor de schepping is een Bijbelse opdracht.

Tjirk van der Ziel, onderzoeker aan de Christelijke Hogeschool Ede, sprak in de Johanneskerk over duurzaamheid en geloof naar aanleiding van het boek ‘Groene theologie’ van Trees van Montfoort. Hij somde behalve de opvatting dat het geen belangrijke prioriteit zou zijn nog meer vooroordelen op tegen groene theologie. Zoals de mening dat ecologie en milieu linkse zaken zijn of dat het denken dat de milieu- en klimaatproblemen zo groot zijn dat onze inzet toch vruchteloos is.

Vijftig jaargeleden veroorzaakte het rapport van de Club van Rome een schok. De makers stelden dat de hulpbronnen en onze welvaart eindig zijn. Het rapport leidde tot groeiend milieubewustzijn, ook onder christenen. In Nederland zijn daar duidelijke cijfers over voorhanden. Zo wilde in 2015 30 procent van de Nederlanders duurzamer gaan leven. Vier jaar later ging het om 48 procent. In 2021 maakte 69 procent, dus ruim twee op de drie Nederlanders, zich zorgen over de gevolgen van klimaatverandering.

Verschillende fasen

Intussen is ook de groene theologie volop in ontwikkeling. Van der Ziel schetste hoe het denken in de loop der eeuwen veranderde. Hij onderscheidde daarin drie fasen:
1)Heerschappij
Dit denken gaat ervanuit dat de mens heerst over de schepping en er zelfs misbruik van kan maken. In dit model staat de mens dus boven de natuur;

2) Rentmeesterschap
Daarbij beheert de mens de schepping en waakt over het behoud ervan. In dit model staat de mens naast de natuur;

3) Verwantschap
In dit model maakt de mens zelf onderdeel uit van de schepping. Het verwantschap-denken staat momenteel volop in de belangstelling.

Tjirk van der Ziel tijdens zijn presentatie.

Van der Ziel stelde dat de bemoeienis  van God met de wereld (mensen) zich uitstrekt tot de hele schepping. Dat wordt in het bijzonder duidelijk in de verzen 16-20 van 1 Kolossenzen. De spreker vatte dat tekstgedeelte als volgt samen: ,,Het gaat om het beeld van God, de onzichtbare, de eerstgeborenen van heel de schepping. In Hem is alles geschapen, alles in de hemel en alles op de aarde, het zichtbare en onzichtbare. En door Hem en voor Hem heeft Hij alles met zich willen verzoenen. Alles op aarde en alles in de hele hemel, door vrede te brengen met Zijn bloed aan het kruis.”

Aan de hand van teksten uit onder meer Exodus en Deuteronomium maakt Van der Ziel duidelijk dat de mens zonneklaar de opdracht heeft om zorgvuldig om te gaan met de schepping. Het gaat zelfs om concrete regels. Denk aan het gebod om het land ieder zevende jaar  braak te laten liggen (sabbatsjaar). Of aan de regels rond de oogst. Wie bij het binnenhalen van het graan een schoof vergeet moet die laten staan. Na het slaan van de olijftakken mag er geen nacontrole zijn of alles is opgeraapt. Hetzelfde geldt voor de druivenpluk.

Heilzaam

Na de lezing werd gediscussieerd.

Deze regels zijn bijzonder heilzaam. In het jaar dat het land braak ligt is alles wat er toch opkomt voor de armen,  weduwen, en wezen. Wat zij nog overlaten is voor de dieren. Hetzelfde geldt voor alles wat op het land blijft na de oogst. Wie zo te werk gaat zorgt niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de ander. Denk hierbij aan Ruth die van Boaz de achtergebleven aren mocht rapen.

In Leviticus 27 veroordeelt God de roofbouw die het volk pleegt op de natuur. Hij kondigt de ballingschap aan, waardoor de akkers zeventig jaar braak zullen liggen. In 2 Kronieken 36 staat dat die periode correspondeert met de sabbatsjaren die niet in acht zijn genomen. Volgens Van der Ziel schuilt hierachter een ecologisch principe.

De spreker sloot af met een citaat van Fjodor Dostojevski uit diens boek ‘De gebroeders Karamazov’: ,,Houd van Gods schepping, in haar geheel en van elk zandkorreltje apart. Houd van elk blaadje, van elk straaltje Gods. Heb de dieren lief, houd van de planten, houd van alle dingen. Als je van alle dingen houdt, dan doorgrond je het mysterie Gods in alle dingen. Als je dat doorgrondt, dan zul je onvermoeibaar beginnen het steeds meer en vaker te zien, elke dag. Tot je tenslotte de hele wereld lief krijgt met een totale wereldwijde liefde. Nederigheid en liefde vormen een verschrikkelijke kracht, de sterkste van allemaal, die zijn gelijke niet kent.”

Klik hier om de bijeenkomst te volgen via Kerkdienst Gemist

Overige punten ring:

Presentatie van de verbouwing van de Johanneskerk.

– De vergadering onder leiding van voorzitter Jan Maas uit Koudekerke trok 35 bezoekers;
– Aan de hand van een fotopresentatie werd het verloop van de verbouwing van de Johanneskerk toegelicht;
– De Protestantse gemeenten van Kleverskerke, Serooskerke en Vrouwenpolder zijn voornemens gezamenlijk een predikant te beroepen voor 0,8 fte en een kerkelijk werker voor 0.5 fte;
-Tijdens de vergadering werd aandacht gevraagd voor een lokale groene zaak, namelijk het plan om een dorpstuin aan te leggen rond de kerk van Nieuw- en Sint Joosland. Klik hier voor informatie over de lopende crowdfunding. Een gift overmaken kan ook: NL32RABO0373746105 t.n.v. CvK PG Nieuw- en Sint Joosland inz. Dorpstuin.